برز (ایزد)

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
بُرز، نام فارسی میانه برای خدا یا الوهیت هند و ایرانی آب می باشد. برز همچنین در برخی متون اوستایی، باعنوان اهورا برزانت نیز، شناخته می شود، و درعین حال از وی در نوشته‌های اوستایی و ودیک سانسکریت، با عنوان آپام نپات نیز، نام برده شده است. برز یا برز ایزد، در واقع یکی از ایزدان آیین زرتشتی محسوب م...

بت‌دیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
بت دیو یا بوئیتی یا بوتیبرپایه اسطوره‌های مزدیسنا نام یکی از دیوها است. در بندهش آمده‌است که :«بُت دیو آن است که او را به هندوستان پرستند و...». در ادبیات پهلوی این دیو را با بودا یکی‌گرفته‌اند.[۱] این دیو که بدان بوت یا بود هم می گویند، در اوستا، بویتی نامیده شده و کار او تباه کردن است. بوت از ...

بانو گشسب

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
بانو گشسب دختر رستم و شیر زن و یکی از بانوان پهلوان ایران زمین است که منظومه‌ای به همین نام یعنی منظومهٔ بانوگُشَسب‌نامه یا بانوگشسپ‌نامه برای ایشان سروده شده و یکی از حماسه‌های ملی ایران محسوب میشود. بانو گشسب خواستگاران فراوانی داشت که هر کدام از این خواستگاران پهلوان بوده اند و هر کدام ماجرای...

بابا دریا

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
بابا دریا، در اساطیر و فولکلور ایران، نام مردی سیاه پوست و بلندبالا است که قد او، به حدی بلند است که دریا تا کمرگاه او می‌رسد. بابا دریا، روزها در دریا به سر می‌برد، اما شبها برای خفتن به ساحل می‌آید. وی گاهی شب‌ها و موقع به ساحل آمدن، هر کس را که بر سر راهش قرار بگیرد، بر می‌دارد و او را با خود...

اوسیج

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
اوسیج نامی است که به پیشوایان کیش دیویسنا داده شده‌است. در گات ها در یسنای ۴۴، بند ۲۰ (اشتود) از او یاد شده‌است و جز همین یک بار در هیچ‌جای دیگر اوستا از او نامی نیست و در گزارش پهلوی زند نیز همان واژه به کار رفته‌است. اوسیج با کرپن که آن هم نام گروهی از پیشوایان دیویسناست با کوی که نام دسته‌ای ...

اودگ‌دیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
اودَگ برپایه اسطوره‌های مزدیسنا نام دیوی است. در بندهش درباره او آمده‌است که:«اودگ‌دیو آن است که مردم [چون] بر مستراح نشینند، یا چون خورش‌خورند، به مینوئی بدیشان فغان‌زند که هرزه‌گوی و فریادزن!که هرزه‌گویان خورید و هرزه‌گویان رینید و هرزه‌گویان میزید که تا بدان بهشت نرسید.»[۱] همچنین اودگ، ماده ...

اهریمن

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
اهریمن (از اوستایی انگره‌مَینیو) بدنهاد است.اهریمن پلیدی است و برای از بین بردن نیکی تلاش می‌کند ولی چون دون و پست مایه‌است و اهورامزدا آگاه بر هر چیز است پس سرانجام در پایان کار اهریمن نابود شده و اورمزد بر او چیره می‌شود و کار جهان یکسره به نیکی خواهد گرایید.در این میان انسان و امشاسپندان و دی...

اندردیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
اَندَر برپایه مزدیسنا دومین دیو از دیوهای کماله می‌باشد که اهریمن آفرید. او دشمن اردیبهشتِ امشاسپند می‌باشد. در ودا ایندره نام خدایی نیرومند است ولی در اوستا جایگاه او به دیوی فروکاهیده‌می‌گردد. لقب ایندره که بهرام بود در ادبیات زرتشتی به گون ایزدی جداگانه سربرمی‌اورد.   واژه‌شناسی اندر در پهلوی...

آناهیتا

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
نمای آناهیتا بر روی یک سرستون در موزه سنگ تاق بستان   آناهیتا در زبان اوستایی، نام یک پیکر کیهانی (هندو-)ایرانی است، که ایزدبانوی 'آب‌ها' (آبان) پنداشته وستوده می‌شود و ازین رو با نمادهایی چون باروری، شفا و خرد نیز همراه است. آناهیتا، اَناهید یا ناهید نام ایزدبانوی آب و باران و باروری در مذاهب ا...

آناست‌دیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
آناست برپایه اسطوره‌های مزدیسنا دیو تباهی‌است. در بندهش آمده‌است که :«آناست دیو آن است که زور گوید.»   واژه‌شناسی این نام در پارسی میانه ânâst آمده‌است و معنای ویران و تباه می‌دهد.   منبع مهرداد بهار، پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ پنجم، پاییز ۱۳۸۴، نشر آگه. ISBN 964-329...

امیر ارسلان نامدار

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
امیرارسلان نامدار یکی از مشهورترین داستان‌های عامیانه به زبان فارسی است. این داستان را میرزا محمدعلی نقیب‌الممالک، داستانگوی ناصرالدین‌شاه قاجار برای وی می‌گفت و در این هنگام فخر الدوله، دختر ناصر الدین شاه پشت در نیمه باز اتاق خواجه سرایان می‌نشت و داستان‌ها را با دقت مکتوب می‌کرد و برای آن‌ها ...

امهرسپندان

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
امهرسپندان فرزندان هرمزدبغ یا انسان نخستین در دین مانوی می باشند.بنابر اساطیر آفرینش مانوی زمانی که بین جهان نور و ظلمت اختلاف رخ میدهد زروان یا خدای روشنایی ابتدا مادر زندگی را خلق کرده و از او هرمزدبغ را می آفریند که به جنگ دیوان برود.هرمزدبغ نیز از وجود خود پنج فرزند را که فروزه‌های نورانی او...

آگاش‌دیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
آگاش برپایه اسطوره‌های مزدیسنا دیوی است شورچشم که مردم را چشم می‌زند.   واژه‌شناسی این نام در پارسی میانه agâš و در اوستایی -ağašay آمده‌است و معنای دارای چشم بد می‌دهد.   منبع مهرداد بهار، پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ پنجم، پاییز ۱۳۸۴، نشر آگه. ISBN 964-329-009-3   دیوها در مزدیسنا کماله‌دیوان  ...

اکومن

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
  اَکومَن یا اکه‌منه برپایه مزدیسنا نخستین دیو از دیوهای کماله است. او دشمن بهمنِ امشاسپند می‌باشد. او برگزیده دیوان است و مردمان بد بدو می‌پیوندند. برپایه وندیداد آفرینش اهریمنی از او پدیدمی‌آید.[۱] برخی پژوهشگران اکومن یا اکه منه را همان اکوان دیو دانسته اند.[۲]   واژه‌شناسی اکومن در پهلوی akō...

اکه‌تش‌دیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
اَکه‌تَش برپایه اسطوره‌های مزدیسنا نام دیوی است. در بندهش درباره او آمده‌است که:«اکه‌تش دیو دروج انکار است که آفریدگان را از چیز نیکو منکر کند...». نام او دوبار در وندیداد آمده‌است.[۱] این دیو که بدان دیو ِدروج یا اگه تش هم می گویند، دهشتبارترین دیوی است که انسان را گرفتار قهر خویش می سازد و تبا...