رشن

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

رَشْنْ از ایزدان بزرگ مزدیسنا و ایزد دادگری‌است. در روز پسین (آخرت) به عنوان سومین داور پس از مهر و سروش حضور دارد. یشت دوازدهم اوستا «رشن‌یشت» در ستایش اوست. هیجدهمین روز ماه به نام این ایزد است.

 

ریشه‌شناسی کلمه

صورت اوستایی رشن رَشْنَوْ است و آن را با حدس و گمان پرهیزگاری یا درخشش معنی کرده‌اند.∗. صورت پهلوی این نام همان رشن است. در فارسی دری به صورت رش هم آمده‌است.

 

معرفی

رشن و در اوستا: رَشنو، به معنی پرهیزگاری است و به روایت یشت ۱۷، بند ۱۶، پسر اهوره مزدا و سپندارمذ است و همراه با بهرام و مهر، پدیدآورندهٔ پیروزی برای سپاهیان است. یشت دوازه، بدین ایزد اختصاص یافته‌است.

رشن، در بسیاری موارد با ایزد ارشتاد یک جا آمده‌است. رشن ایزد عدالت است و همراه مهر و سروش، به داوری روان درگذشتگان می‌پردازد. ترازوی سنجش در این روایت، همواره در دست رشن است و از این جهت همیشه با صفت راستی [و عدالت و دادگری] توصیف می‌شود.

روز هیجدهم هر ماه به ایزد رشن، اختصاص دارد و این روز را ایرانیان قدیم، رشن روز می‌نامیدند. رشن روز را در ماههای شهریور و مهر، سعد [= خوش یُمن] و در دیگر ماهها میانه می‌دانستند و در این روز، مسافرت، تجارت، زراعت و فصد و پوشیدن لباس نو را نیکو می‌دانستند.

بنا به برخی روایات، رشن دشمن راهزنان است و در هرجای [برای یاری مومنان مزدیسنا] حاضر است و به همین دلیل پارسایان باید پیوسته از او مدد بگیرند.

گُل ویژهٔ این ایزد در بندهش، گل نسرین یا گل نسترن است.∗

 

پانویس

بهار ۸۴ دوستخواه ۹۹۲

باجلان ۱۴۲

 

منبع

بهار، مهرداد. پژوهشی در اساطیر ایران. ویراستار کتایون مزداپور. چاپ چهارم. تهران: آگه، ۱۳۸۱.

دوستخواه، جلیل. اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان. چاپ ششم. تهران: مروارید، ۱۳۸۱.

جان.راسل.هینیلز. شناخت اساطیر ایران. ترجمهٔ باجلان فرّخی. چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر، ۱۳۸۵. ISBN 964-331-264-X.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...