چنگ (ساز)

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در اساطیر » اساطیر یونان | ۱۱ فروردین ۱۳۹۴ - ۰۲:۴۹ | ۰ دیدگاه

چنگ گونه‌ای ساز زهی باستانی است. در کنار ساز رود(عود) از مشهورترین سازهای ایران باستان به شمار می‌آمده است. در ادبیات پارسی بسیار از این ساز یاد شده است و سیارهٔ زهره را چنگ‌زن دانسته‌اند. نقش‌برجسته‌های طاق بستان نوازندگان چنگ را نشان می‌دهد که در قایق برای شاه ساسانی که به شکارگاه آمده چنگ می‌نوازند. به مرور زمان همچون بسیاری از سازهای دیگر مهجور و فراموش شده است.

انواع ساز چنگ در قرنهای مختلف در ایران یافت شده است از جمله چنگ منحنی مربوط به قرن هفتم هجری قمری از صفی الدین عبدالمومن ارموی (ارومیه ای ) تصویر چنگ در تمام آثار باستانی ایران از دوران هخامنشیان گرفته تا سلوکیان دیده می شود. ساز چنگ در ایران دارای چهار رشته سیم بوده است که در دوره ساسانیان به 11 رشته می رسد و در دوران اسلامی تا 35 رشته هم می رسد. پیدایش چنگ از پیدایش کمان نشات گرفته است، در اثر تیراندازی زه مرتعش و صدای کمی به گوش می رسید. چنگهای اولیه شبیه کمانی از نی و چوب بوده که زهی میان آن کشیده شده است.

انواع ساز چنگ یا "هارپ" به چهار دسته کلی چنگ ارکستری، چنگ سنتی، چنگ باستانی و چنگ تزیینی تقسیم می شود که خود ار لحاظ شکل ظاهری به 17 نوع الگو و فرم چنگ تقسیم می شود از جمله "چنگ زاویه دار، چنگ منحنی، چنگ ون، چنگ لیر(چنگی در یونان که به شکل U است)".

ساز چنگ به عنوان قدیمی ترین ساز سیمی جهان مربوط به شش هزار سال پیش در خوزستان ایران یافت شده است، اما اکنون در میان اسامی چنگ نوازان مشهور جهان که در ویکی پدیا آمده نامی از چنگ نوازان ایرانی نیست. در ایران، تعداد چنگ نوازان بسیار معدود است و شاید فقط یک چنگ نواز باشد که به اجرای برنامه و کنسرت می پردازد. "عبدالعلی باقری نژاد"، استاد کار ساخت آلات موسیقی و احیاگر چنگ ایرانی به گفته خودش تنها چنگ نواز ایرانی است که به صورت گروهی برنامه اجرا می کند.

گرچه اروپا مدعی ابداع چنگهای پدالی(چنگهایی که به کوک احتیاج ندارند) و ادعا می کنند این چنگها در قرن 18 میلادی در آلمان پایه گذاری شده اما همین چنگها نیز براساس چنگهای زاویه دار شرقی ساخته شده است.

چنگ، سازی رشته ای است که با انگشت نواخته می شود که تکنیک نوازندگی در جهان هشت انگشتی است اما تکنیک نوازندگی در ایران طبق اطلاعات استخراج شده از مستندات باستانی، ده انگشتی است.

ساز چنگ غالبا از چوبهای گردو و افرا ساخته می شود. چنگهای بزرگ را در ایران اشتباها "هارپ" می گویند در حالیکه در جهان به هر نمونه از چنگ، "هارپ" می گویند. قیمت چنگها از 450 هزار تومان تا مدلهای پدالی که قیمت آن به 15 تا 30 میلیون تومان می رسد، متغیر است این گرانی قیمت به خاطر ساختمان پیچیده و ساختن دشوار آن است.

آخرین چنگ نواز ایرانی در دوران صفویه به نام "سلطان محمد چنگی" بوده است و اکنون چنگ نواز استاد و ماهری در ایران وجود ندارد. اخیراً کوشش‌هایی در راستای بازسازی این ساز صورت گرفته است. عبدالعلی باقری‌نژاد، مجید ناظم‌پور و سیامک مهرداد در ایران و فکرت کاراکایا (Fikret Karakaya) در ترکیه، نمونه‌هایی از این ساز را بازسازی نموده‌اند.

 

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب