دایناسور ها چندان هم بزرگ نبودند

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

دایناسورها قربانی اشتباه محاسباتی دانشمندان

دایناسورها میلیون ها سال پیش بر زمین حکومت می کرده اند. آنها را همواره غول پیکرترین موجودات زنده ای می دانند که زمین به خود دیده است. بیش از 2 قرن است که دانشمندان و بخصوص دیرینه شناسان پرده از رازهای بیشمار این حیوانات برداشته اند. چنین موجوداتی برخلاف آنچه ممکن است از ظاهر امر پیدا باشد، حیواناتی اجتماعی و حتی تاحدودی احساساتی بوده اند. سال گذشته گروهی از دانشمندان آمریکا با بررسی دقیق الگوی برجای مانده از ردپای گروهی از دایناسورها به این نتیجه رسیدند که آنها هنگام زندگی در مجاورت یکدیگر، حرکات خاصی انجام می دادند که بدون شک ریشه در نوعی حس اجتماعی بودن دارد. تحقیقاتی از این نوع همواره برای دیرینه شناسان جذاب بوده است. اکنون نیز برگ دیگری از این دفتر ورق خورده است. دیرینه شناسان در تازه ترین کشفیات خود از دنیای دایناسورها به این نتیجه رسیده اند که این حیوانات ممکن است در مقایسه با آنچه همواره مطرح بوده است از جثه ریزتری برخوردار بوده باشند؛ احتمالی که در صورت قطعیت یافتن می تواند به ایجاد تحولی تاریخی در فرآیند مطالعه و شناخت دقیق این موجودات پیچیده منجر شده و حتی به بازنگری جدیدی درباره نظریه های مربوط به چگونگی زندگی و انقراض نسل آنها بینجامد.

اگر سری به کتاب های درسی یا نمودارهای نصب شده در کلاس درس یا آزمایشگاه های تحقیقاتی مدارس و دانشگاه ها بزنید، احتمالاتصاویری از دایناسورها را می بینید که برای نشان داده شدن بهتر ابعاد و وزن شان، آنها را در برابر چندین اتوبوس به صف شده یا گروهی از انسان ها به تصویر کشیده اند، اما احتمالابزودی تمامی این تصاویر و نمودارها جای خود را به مقیاس های بهتر و منطقی تری می دهند. دایناسورها همواره در فیلم ها بخصوص در مجموعه فیلم «پارک ژوراسیک» در قامت موجودات ترسناک و عظیم الجثه ای به تصویر کشیده شده اند و همیشه چنین تصور شده است که به دلیل جثه بسیار بزرگ خود با حرکت در طبیعت خسارات جدی به مناطق اطراف خود وارد می کرده اند. اکنون و بر اساس گزارش مطالعاتی گروهی از دیرینه شناسان که در نشریه معتبر جانورشناسی منتشر شده است، گونه های زیادی از این حیوانات از اندام و ساختار بدنی به مراتب کوچک تری نسبت به تصورات اخیر دانشمندان برخوردار بوده اند. دانشمندانی که از مدت ها پیش فسیل دایناسورها را مورد مطالعه قرار داده اند به این نتیجه رسیده اند که اشتباهات قابل توجهی در مدل سازی رایج دایناسورها روی داده و درباره جثه بسیار درشت این حیوانات اغراق شده است. دانشمندان با استفاده از پیشرفته ترین نرم افزارهای رایانه ای به مدل های جدیدی برای دایناسورها و تراکم بدنی آنها دست یافته اند و درباره یکی از غول پیکرترین دایناسورهای تاریخ یعنی Apatosaurus louisae معتقدند اغراق عجیبی صورت گرفته است. در گذشته وزن این دایناسور حدود 38 تن تخمین زده شده بود، اما تازه ترین مدل سازی های صورت گرفته، نشان می دهد این دایناسور تنها 18 تن وزن داشته است که این کاهش قابل توجه، خود نشان دهنده ابعاد به مراتب کوچک تر این دایناسور است. از آن گذشته، تحقیقات جدید دیرینه شناسان نشان می دهد وزن دایناسور غول پیکری همچون Giraffatitan برخلاف آنچه قبلابرآورد شده بود، چیزی حدود 16 تن است.

گری پاکارد از دیرینه شناسان دانشگاه دولتی کلرادو در آمریکا می گوید: بیش از ربع قرن است که دیرینه شناسان از مدل های آماری رایج برای برآورد وزن کلی دایناسورها و دیگر حیوانات عظیم الجثه ای از این دست استفاده کرده اند. با این حال با بررسی دوباره داده های بایگانی شده و تطابق آنها با نمونه برداری های مربوط به فسیل ها و هرگونه سرنخ دیگری درباره دایناسورها توانسته ایم این نکته را نشان دهیم که در حقیقت درباره ابعاد و وزن دقیق دایناسورها اشتباهاتی صورت گرفته است. اکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که دایناسورها احتمالانصف وزنی را داشته اند که تاکنون تصور می شد.

اکنون و به واسطه انتشار نتایج این تحقیق، دانشمندان بر این باورند که باید روی سرنخ های جدید و مطمئنی درباره ارائه نظریه هایی درخصوص زیست شناسی دایناسورها کار کرد. در این خصوص طیف گسترده ای از مولفه ها از سوخت و ساز انرژی گرفته تا نیازهای غذایی آنها و همچنین مسیر حرکتی این جانوران مورد توجه دیرینه شناسان قرار گرفته است. دانشمندان دانشگاه کلرادو این خطای عجیب را اشتباه محاسباتی بزرگی عنوان می کنند و معتقدند در صورتی که چنین خطای فاحشی صورت نمی گرفته است، تاکنون معماهای بیشتری از زندگی دایناسورها و جانوران عظیم الجثه مشابه آنها حل می شده است. از آن گذشته آنها بر این باورند که اغراق در ارائه اندازه و وزن دقیق دایناسورها می تواند تاثیری منفی در ارائه نظریات درست و منطقی درباره جنبه های گوناگون زندگی آنها داشته باشد.

مبنای تحقیقات جدید دانشمندان، اندازه گیری های دقیقی است که به ساختار استخوانی دایناسورها باز می گردد؛ البته این راهبردی است که در گذشته نیز دانشمندان برای بررسی ساختار دایناسورها استفاده می کرده اند. نکته جالب توجه درخصوص تکنیک جدید دانشمندان در برآورد وزن دقیق تر دایناسورها، درستی حیرت انگیز آن است. آنها برای نشان دادن این درستی، با استفاده از مدل سازی های جدید خود وزن تقریبی فیلی را برآورد کردند و پس از اندازه گیری حیوان روی باسکول، عدد نشان داده شده با برآورد دانشمندان مطابقت کامل داشت، یعنی رقم 9/5 تن. دانشمندان با استفاده از برآوردهایی از این دست به نتیجه رسیده اند تصویری که از گونه های مختلف دایناسورها در فیلم هایی همچون پارک ژوراسیک و دنیای گمشده و نظایر آنها ارائه شده، با اشتباهی فاحش همراه بوده و این مساله می تواند به شکل گیری تصوری نادرست از غول پیکرترین جانوران دوران گذشته زمین در ذهن مردم عادی منجر شود. اکنون دانشمندان به جلو نگاه می کنند. آنها بر این باورند که باید بازنگری کلی در دنیای دایناسورها داشت. این بازنگری می تواند به ارائه نظریه های تازه ای درباره چگونگی زندگی گونههای مختلف این جانوران و از آن مهم تر آغاز فرآیند انقراض نسل آنها منجر شود. انقراض نسل دایناسورها همواره برای بشر جای پرسش و تردیدهای فراوانی داشته است. مهم ترین نظریه در این خصوص برخوردهای شدید شهاب سنگی با زمین است که گفته می شود دایناسورها در بازه زمانی کوتاهی از میان رفته اند. با این حال اکنون که مشخص شده است این حیوانات از جثه ای به مراتب کوچک تر برخوردار بوده اند می توان گفت احتمال وجود گزینههای دیگری درخصوص علل از بین رفتن دایناسورها دور از ذهن نیست.

واکنش دانشمندان و گروه های دیرینه شناسی در دانشگاه ها و مراکز مختلف تحقیقاتی جهان به این یافته جدید یکسان نبوده است. گروهی بر این باورند که باید برای رسیدن به نتیجه گیری درست و حساب شده، تحقیقات و نمونه برداری های بیشتری از فسیل این جانوران صورت گیرد و نباید شتاب زده عمل کرد؛ اما گروه های دیگری نیز که شمارشان کم نیست بر این باورند که حالانوبت به نگاه تازه ای به دایناسورها رسیده است. این گروه ها بر این عقیده اند که شاید هم اکنون نیز برای ارائه نظریه های درست و منطقی درباره دایناسورها دیر شده باشد، اما با استفاده از تحقیقاتی از این دست و بهره گیری از فناوری های نوین باید تصویر شفافی از این جانوران ارائه کرد.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...