آب شیرین بر روی مریخ دیده شد!

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

آخرین یافته‌های مدارگرد مارس اکسپرس مبنی بر وجود آب مایع بر روی مریخ در گذشته...

 

تصویر مدارگرد سریع‌السیر مریخ: رسوبات آب مایع که در گذشته بر روی سیاره سرخ جاری بوده‌اند به وضوح دیده می‌شود.

افتخاری دیگر برای سیاره شناسان. دوباره فضاپیمای سریع السیر مریخ غوغا به پا کرد. این‌بار از سیاره سرخ منظومه شمسی ما خبرهای جالبی به گوش می رسد. پس از ماموریت وایکینگ در سال 1970 اینک سریع السیر مریخ نتایج کار خودش را برای ما بازگو می‌کند. چندی پیش مهندسان ناسا با استفاده مارس اکسپرس با آغاز بررسی‌هائی در مورد یافتن شواهدی مبنی بر وجود آب مایع بر روی مریخ به نتایج جالی رسیدند. این مدارگرد با استفاده از دوربین مخصوص خود که "مارسیس" نام دارد شروع به مشاهده لایه‌های زیرین مریخ کرد. دوربین مارسیس یکی از قوی‌ترین ابزاری است که در تاریخ مدارگردها تا به حال مخصوص به فضاپیمائی ساخته شده است. شاید مهمترین و کار آمد ترین ابزاری مارس اکسپرس همین دوربین باشد. این فضاپیما با استفاده از مارسیس امواجی بسیار قوی را به سطح مریخ ساتع می‌کند. این موج ها تا عمق چند صد متری زیر سطح مریخ پیش می‌روند و سپس به نحو جالبی بازتاب داده می‌شوند. در همین حین مارس اکسپرس امواج بازتابی را دریافت کرده و با این کار می‌تواند مناطق زیر سطح مریخ را تا عمق چندصدمتری مشاهده نماید. مارس اکسپرس در ماموریت اخیر خود با استفاده از این قابلیت توانست تا ارتفاع یک کیلومتری زیر سطح مریخ را مورد بررسی قرار دهد. در پی انجام این آزمایش‌ها منطقه بسیار جالبی در زیر سطح کشف شد. این ناحیه شامل یک دهانه بزرگ بود که در آن مقداری زیادی آب شیرین منجمد پیدا شد. اما چون تمام این ناحیه در زیر خاک بود فرصت تحقیق بیشتر از مارس اکسپرس در مورد این دهانه و آبهای شیرین موجود در آن گرفته شد و حالا ما می دانیم که علاوه بر وجود عناصر فرعی آب شیرین هم بر روی مریخ وجود دارد.

آبهای شیرین منجمد در زیر سطح مریخ که توسط دوربین قدرتمند (مارسیس) مارس اکسپرس کشف شدند.

 سریع‌السیر مریخ علاوه بر این‌یافته ها توانست با استفاده از سه ابزار نقشه برداری از سطح مریخ نمائی شگفت انگیز از منطقه ای را که چندین میلیون سال قبل در آن آب روان وجود داشته است به نمایش بکشد. حدود صد میلیون سال پیش هوای مریخ مرطوب و گرم بوده است. اما نه به اندازه‌ای که ما شاهد آن در زمین خودمان هستیم. در آن زمانهای طولانی آب روان بر سطح سیاره سرخ جاری بوده است. حتی گاهی اوقات به خاطر تجمع آب فراوان سیل به راه می افتاده ولی دوام زیادی نداشته‌اند و آبها به سرعت تبخیر می‌شده‌اند. در حال حاضر مقدار زیادی یخ معمولی در قطب جنوب مریخ دیده شده است. اما چیزی که دانشمندان به دنبال آن هستند آب مایع است نه آب منجمد شده. آخرین شواهد حاکی از آن است که آبهای مایع تنها مدت کوتاهی بر روی مریخ وجود داشته اند و پس از گذراندن یک بازه زمانی کوتاه سریعا از بین رفته‌اند. اکتشافاتی را که مدارگرد مارس اکسپرس در این روزها برای ما به دست آورده است به همین جا ختم نمی‌شود. دوربین نقشه بردار این مدارگرد که بازه فعالیتش در امواج فرو سرخ است "امگا" نامیده می‌شود. امگا توانست رسوباتی از سولفات را در منطقه‌ای که کوه‌های آتش فشانی معدودی در آن وجود دارند بیابد. زمانی که آب مایع بر روی مریخ وجود داشته عناصری به صورت مخلوط در آن بوده‌اند که پس از تبخیر آبها رسوبات سولفاتی را که ما حالا شاهد آنها هستیم بر جای گذاشته‌اند. اما نکته جالب‌تر آنکه این رسوبات در اطراف مناطق آتش فشانی مریخ پیدا شده‌اند. به معنای بهتر اینکه سیاره‌شناسان می گویند که گرمای زیاد ناشی از کوه های آتش فشانی باعث ذوب شدن آب منجمد در چند میلیون سال پیش شده است. اکنون این کوه‌های آتش‌فشانی خاموش هستند. اما چیزی که مسلم است اگر این آتش فشان‌ها دوباره فعال شوند موجب ذوب یخهای منجمد در مناطق خود می‌شوند و ما دوباره شاهد آب مایع بر روی مریخ پس از صد میلیون سال هستیم. آیا این اتفاق خواهد افتاد؟ با این یافته‌ها اکثر نظریه‌هائی که در مورد دوران وجود آب بر روی مریخ ارائه گردیده‌اند باید اصلاح شوند. از این به بعد تاریخ وجود آب بر روی مریخ را باید گونه‌ای دیگر نوشت.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...