ترس در کودکان و راه های مقابله با آن

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در سایه روشن » ترس | ۰۵ فروردین ۱۳۹۴ - ۲۰:۲۸ | ۰ دیدگاه

اضطراب، نشانه جدایی عاطفی فرزند از والدین/ترس در کودکان و راه های مقابله با آن. برای برخی از والدین ترس کودک مفهومی نداشته و به آن توجه نمی کنند. اما در حقیقت کودکان از چیزهای خیالی یا واقعی مثل هیولا، دیو، غول، کمین کردن موجودی ناشناخته در تاریکی، انباری، دستشویی و توالت تاریک و... می ترسند. این ترس هرچند در بسیاری موارد تنها ناشی از یک رویاپردازی کودکانه است اما حقیقتی است که وجود داشته و نباید به آن بی اعتنا بود. از حدود دو سالگی، کودکان «ترس» را می شناسند. اولین علامت این آگاهی عکس العمل آنها به صداهای بلند و ناگهانی، صدای سگ، تاریکی و گریه کردن در صورت بیدار شدن از خواب در تاریکی است. این ترس ها کم وبیش تا حدود شش سالگی همراه کودک است که به تدریج باید تا شش سالگی خودبه خود از بین برود. در صورتی که در این فاصله سنی (دو تا شش سالگی) کودک مرگ عزیزان، گم شدن، آسیب به خود یا نزدیکان در اثر حادثه و هر نوع ترس و وحشت واقعی را تجربه کند و مساله برای او حل نشود، تا پایان دوره نوجوانی و گاه حتی تا بزرگسالی، ترس و خاطرات تلخ مرتبط با آن را در ذهن خود دارد. این کودکان همواره حادثه یی را با تصویری کاملاً واضح از واقعه تعریف می کنند. از این رو اگر ترس کودکان از سوی والدین بی اهمیت انگاشته شود، اثرات بسیار مخربی بر روحیه و رفتار آنها خواهد گذاشت. در ادامه شما را با انواع ترس در کودکان آشنا کرده و راهکارهای مقابله با آنها را نیز به شما آموزش می دهیم.

ترس از جدایی. ترس کودکان از جدا شدن از والدین، نشانه تکامل قدرت شناخت آنها است چرا که نشان می دهد کودک مفهوم «دوری و جدا شدن» را فهمیده و به آن واکنش نشان می دهد. تا پیش از دوسالگی، جدایی والدین از کودک به سرعت از یاد او رفته و به محض خروج والدین از منزل، کودک آنها را فراموش می کند. اما از دوسالگی دور شدن از والدین برای کودک معنایی تازه می یابد. لباس پوشیدن والدین به قصد خروج از منزل، خداحافظی کردن والدین از آنها و به طور کلی هر شاخصی که نشان دهنده جدایی والدین از کودک باشد، او را مضطرب کرده و کودک اضطرابش را با گریه بیان می کند. این ترس معمولاً تا زمان ورود به مدرسه همراه کودک است. اما باید تا قبل از سن ورود به مدرسه مساله حل شود. ورود کودک به مدرسه با این ترس او را از درس و مدرسه بیزار می کند. ● ترس از حمام. بسیاری از کودکان از حمام به ویژه از دوش و سوراخ وان حمام می ترسند.

این ترس جدا از ترس آنها از حمام کردن است. یکی از راه های رفع ترس از حمام، تبدیل کردن محیط حمام به مکانی دوست داشتنی و شاد است. برای این منظور وان حمام را پر از آب کرده و اسباب بازی های پلاستیکی برای کودک تهیه کرده و درون وان بگذارید. پیش از حمام کردن با کودک بازی کنید. این مساله باعث می شود اولاً ذهن کودک از مساله حمام کردن به سوی بازی منحرف شود و شما حین بازی او را بشویید و دوماً سوراخ وان مشخص نبوده و کودک در طول حمام کردن آن را نبیند. این شیوه از بین بردن ترس کودک از حمام و حمام کردن تا پیش از پنج سالگی است. پس از آن باید با حرف زدن با کودک و توضیح دادن درباره حمام کردن، دوش، سوراخ وان حمام و... ترس را به صورت اصولی برطرف کرد. ● ترس از سگ. هراس از سگ یکی از رایج ترین ترس ها بین کودکان است. این هراس ناشی از صدای سگ، حرکت سریع او، غیرقابل پیش بینی بودن رفتار سگ، باز بودن دهان و نمایان بودن دندان های او است. برای حل مشکل کودک ابتدا عکس هایی از سگ ها را در حالت های مختلف- عموماً دلچسب و زیبا- به کودک نشان بدهید.

سپس برای او سگ عروسکی بخرید و در نهایت او را به دیدن سگ واقعی برده و با احتیاط اجازه بدهید به سگ دست بزند. در هر مرحله احساس کردید فرزندتان هنوز از سگ می ترسد، عقبگرد کرده و تمرین ها را تکرار کنید. اجباری نیست کودک به سرعت ترس از سگ را کنار بگذارد. اگرچه باید هراس کودک از سگ از بین برود ولی به او بیاموزید که نباید به سگ نزدیک شده و به آن دست بزند. در واقع احتیاط در مقابل سگ را نیز به او یاد بدهید. ● ترس از صدای بلنداگرچه کودک دوست دارد با ضربه زدن به اشیا و با بازی با اسباب بازی هایی مثل طبل و... صدا ایجاد کند، اما از صداهای بلند و ناگهانی یا صدای وسایل برقی چون سشوار، جاروبرقی، آبمیوه گیری و... می ترسد. این ترس معمولاً ویژه کودکان زیر دو سال است اما در مواردی ترس از این صداها پس از دوسالگی نیز دیده می شود. برای رفع مشکل کودکان زیر دو سال سعی کنید زمانی که آنها در منزل نیستند یا خوابیده اند (مواظب باشید هنگام کار با این وسایل پرصدا از خواب بیدار نشوند) از این وسایل استفاده کنید. پس از دوسالگی کم کم هنگام کار با این وسایل آنها را با خود همراه کنید تا به تدریج ترس آنها از بین برود. یک نکته را فراموش نکنیم که شیوه روشن و خاموش کردن دستگاه ها را به آنها یاد ندهیم و به آنها احتیاط کردن را نیز بیاموزیم. ● ترس از تاریکی اغلب والدین از قبول اینکه فرزندشان از تاریکی می ترسد، هراس دارند و فکر می کنند با قبول این مساله اختلال روانی فرزندشان را تایید کرده اند اما ترس از تاریکی اختلال روانی نبوده و ناشی از ناآگاهی کودکانه است. ترس از تاریکی معمولاً پس از دوسالگی کاملاً مشخص می شود. این کودکان ترس خود را با بیان اینکه موجودی مثل هیولا در تاریکی وجود دارد، نشان می دهند.

پس از سه سالگی ترس از تاریکی با ترس از بچه دزدی و دزدی همراه می شود. در صورتی که مساله تا قبل از چهارسالگی حل نشود، ممکن است تا پایان دوره دبستان ترس از تاریکی همراه با ترس از بچه دزدی و دزدی همراه کودک بوده و او را دچار اختلال رفتاری کند. ترس از تاریکی به طور شاخص با امتناع از خوابیدن در اتاق خواب شخصی یا هر اتاق دیگری در تاریکی مشخص می شود و با بروز این علامت باید سریعاً درصدد رفع مشکل برآمد. روشن گذاشتن چراغ خواب در اتاق کودک و صحبت کردن با او درباره تاریکی، علت بروز تاریکی و... نخستین راه حل برای رفع مشکل است. در صورت برطرف نشدن موضوع به روان شناس کودک مراجعه کنید.● هراس ویژه دوران مدرسه پیش از شروع مدرسه در صورت آموزش صحیح، بسیاری از ترس هایی که از آنها نام بردیم به راحتی برطرف می شوند. اما ترس های تازه یی جانشین آن می شود که البته در همه کودکان رایج نیست. ترس از همکلاسی های قوی هیکل و آسیب رسان (اصطلاحاً قلدر)، ترس از پذیرفته نشدن در جمع دوستان و همسالان، تنها ماندن در منزل پس از بازگشت به منزل (اغلب در کودکانی که والدین شان کارمند هستند)، هراس از یادگیری مطلب درسی و... شاخص ترین هراس های دوران مدرسه است. با بزرگ تر شدن کودکان و رسیدن به سنین پایان دبستان آنها از شنیدن اخبار مربوط به جنگ، گروگانگیری، گروگان گرفتن کودکان، قتل، سرقت، حادثه های منجر به مرگ والد یا والدین و... می ترسند، چرا که از این سن آهسته آهسته محیط اطراف و خطرات موجود در آن را می شناسند و به آن حساسیت نشان می دهند. اما نکته مهم درباره کودکان دبستانی آن است که آنها ترس های خود را با والدین شان در میان نمی گذارند، اما با مطرح کردن پرسش هایی چون «آیا جایی برای پنهان شدن در خانه هست تا کسی آنجا پنهان شده و به ما آسیب برساند؟ خانه ما امن است؟ شما دقیقاً چه زمانی به منزل برمی گردید؟ قفل درها مناسب است؟ چرا کودکان را می دزدند؟ قتل یعنی چه و...» ترس خود را ناخودآگاه آشکار می کنند. نخستین گام جهت رفع مشکل، شناسایی «علت ترس» است.● تفاوت کابوس و هراس شبانه   از هر چهار کودک، یک کودک بین سه تا هشت سال به مشکل کابوس های شبانه یا «هراس شبانه» دچار است.

هراس شبانه معمولاً یک ساعت پس از خوابیدن کودک اتفاق می افتد. کودک با ترس و وحشت از خواب بیدار شده و با وحشت فریاد می کشد اما گریه نمی کند. مدت این حالت بین پنج تا نیم ساعت متغیر است. اگر از آنها درباره علت هراس شان سوال کنید (در کودکان بالای سه سال) پاسخی ندارند و فقط به شما خیره می شوند.یکی از نکات حائز اهمیت درباره این کودکان آن است که صبح فردا هیچ خاطره یی از وقایع شب قبل به یاد نمی آورند و این نشان دهنده آن است که به مشکل روانی یا احساسی دچار نیستند و فقط ترسی لحظه یی و گذرا باعث بیدار شدن آنها از خواب می شود. این حالت با چند جلسه مشاوره به راحتی از بین می رود.کابوس معمولاً در ساعت های نزدیک صبح سراغ کودکان آمده و آنها را آشفته می کند. کودکان با دیدن کابوس از خواب پریده و آشفته به دنبال والدین خود می گردند - گاه با فریاد زدن و گاه با خوابگردی - تا خواب خود را برای آنها تعریف کنند. هراس و نگرانی آنها به سرعت از بین نمی رود، بنابراین به سرعت نیز نمی توانند بخوابند. کابوس های آنها معمولاً حول یک موضوع بوده و ناشی از مشکلات و نگرانی های کودک در طول روز است. وقایع شب قبل را به خوبی به یاد می آورند. بهترین شیوه درمان مراجعه به روان شناس و حل مشکل کودک است. کابوس برخلاف هراس شبانه ناشی از مشکلات روحی - روانی یا عاطفی است و باید به سرعت به آن رسیدگی کرد.

نقش والدین  هراس کودک بسته به میزان اضطراب وی در برخورد با مساله، پس زمینه ذهنی و میزان درگیری ذهنی کودک با مساله، با شدت و ضعف متغیر بروز می کند. برای برطرف کردن هراس کودک این چند نکته را به یاد بسپاریم. ▪ از پند و نصیحت بپرهیزیم، مشکل کودک با پند و نصیحت، ایراد گرفتن از او، بی اهمیت جلوه دادن مساله به بهانه برطرف شدن تدریجی موضوع و.. رفع نمی شود. انتقاد تند همراه با مقایسه کودک با همسالانش نیز روش مناسبی نیست. ▪ باور کنیم فرزندمان از چیزی می ترسد و این ترس روح و جسم او را می آزارد، با باور این نکته می توانیم به راحتی مشکل را ریشه یابی و حل کنیم. ▪ به کودک مبارزه کردن با ترس را بیاموزیم، اینکه چطور با شناسایی علت ترس خود و کمک خواستن از ما مشکل را برطرف کند. ▪ کودک را بدون برنامه ریزی و به طور ناگهانی در شرایط خطرناک یا ترسناکی که از آن هراس دارد، قرار ندهید. بعضی بر این باورند که با قرار گرفتن ناگهانی کودک در شرایطی که از آن هراس دارد، مساله برطرف می شود. این تفکر کاملاً غلط است. با این روش تنها باعث شوکه شدن او و احتمالاً بروز مشکلاتی دیگر در او می شویم. ▪ ترس های خوب را به او بیاموزیم، به عبارتی در حالی که نترس بودن را به او آموزش می دهیم، محتاط بودن را نیز به او بیاموزیم تا همیشه بتواند با دقت و تیزبینی خطرات را شناسایی و از آنها دوری کند.

مشورت با روان شناس و مطالعه کتاب های مرتبط با روان شناسی کودک به ویژه هراس کودکان را فراموش نکنیم.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب