شهاب‌سنگ

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شهاب‌سنگ 14 تنی از جنس آهن‌-‌نیکل‌، پیداشده در ایالات متحده - 1902

 

شهاب‌سنگ (آذرگوی) ها اجرام بزرگی‌اند که بیشتراز سنگ و فلز تشکیل شده‌اند. این اجرام هنگامی که وارد جو زمین می‌شوند بدلیل قطر زیادشان (۵۰-۱۰۰متر) از جو می‌گذرند و دهانه‌ها و عوارض گوناگونی را از خود بر جای می‌گذارند. برای نمونه دهانه بارینجر در آریزونا و دهانه وردفورت در آفریقای جنوبی.

طبقه‌بندی

سنگی (ارولیت‌ها و کندریت‌ها):

فراوانی آنان ۹۲٪ است.

سنگی - فلزی (سیدرولیت‌ها):

فراوانی آنان ۱ تا ۲ درصد است.

آهنی (سیدریت‌ها):

مواد تشکیل‌دهنده این گروه با چگالی‌های گوناگون و جدا از هم شهاب سنگ فلزی را تشکیل می‌دهند و ۵ تا ۶ درصد است.

سن شهاب‌سنگ‌ها

سن زمینی: مدت زمانی که بر روی زمین بوده‌اند.

سن تابش پرتوهای کیهانی: مدت زمانی که در مداری به دور خورشید می‌گردند.

سن پیدایش: مدت زمانی که از آخرین تغییر دمای شهاب‌سنگ میگذرد.

سن پیش از پیدایش: مدت زمان میان تشکیل عناصر شیمیایی در ستاره‌ها تا بکار رفتن این عناصر در شهاب‌واره‌ها.

شش ویژگی سنگ‌های آسمانی

فلز

بیشتر سنگ‌های آسمانی دست کم مقداری فلز آهن دارند (در واقع آلیاژی از آهن و نیکل). شما می‌توانید درخشش فلز را در سطوح شکستهٔ آن‌ها ببینید. سنگ‌های آسمانی به طور کامل همواره مقداری فلز دارند و بسته به مقدار فلز آن‌ها در سه گروه دسته بندی می‌شوند:

سنگ‌های آسمانی فلزی، که صددرصد از فلز ساخته شده اند؛

سنگ‌های آسمانی فلز – سنگ، که دارای ۵۰ درصد فلز و ۵۰ درصد سنگ هستند؛

سنگ‌های آسمانی سنگی، که دارای رگه‌های فلزی کوچکی هستند.

چگالی

بسیاری از سنگ‌های آسمانی، به ویژه شهاب سنگ‌های فلزی، بسیار سنگین تر و چگال تر از سنگ‌های زمینی هستند. چگالی فلز آهن در حدود ۸ گرم بر سانتی متر مکعب است، چنانکه بیشتر سنگ‌های آسمانی دارای چگالی بالاتر از ۳٫۳ گرم بر سانتی متر مکعب هستند. چگالی شمار کمی از سنگ‌های زمینی، البته به جز سنگ‌های معدن فلزی، بالاتر از این است، که آن‌ها هم به طور نوعی اکسید آهن (مانند سنگ آهن مغناطیسی و یا هماتیت) هستند.

ویژگی مغناطیسی

بیشتر سنگ‌های آسمانی دارای مقداری آلیاژ آهن - نیکل هستند و به آسانی یک آهنربا را به سوی خود می‌کشند. شما می‌توانید به آسانی این و با یک آهن ربا این ویژگی را آزمایش کنید. یک آهنربا بی گمان به سنگ‌های آسمانی خواهد چسبید به شرط آن که دست کم دارای مقداری فلز باشند. برخی از شهاب سنگ‌ها مانند گونهٔ سنگی آن‌ها تنها دارای مقدار کمی فلز هستند با این وجود یک آهن ربای آویخته با ریسمان را به سوی خود می‌کشند.

 

جرم پیروکسین (گونه‌ای مادهٔ معدنی) در شهاب سنگ‌ها

بیشتر سنگ‌های آسمانی معمولی که به زمین برخورد می‌کنند Chondrite نام دارند. آنان شهاب سنگ‌های «سنگی» هستند و گلوله‌هایی کوچک و سنگی را که «جرم پیروکسین» نامیده می‌شوند دارند. قطر آن گلوله‌ها در حدود ۱ میلی متر است.

پوستهٔ گداخته

هنگامی که یک سنگ آسمانی از جو زمین می‌گذرد یک لایهٔ بسیار نازک بر روی سطح بیرونی آن گداخته (ذوب) می‌شود. این لایهٔ نازک «پوستهٔ گداخته» نامیده می‌شود. آن اغلب سیاه و همانند پوستهٔ تخم مرغ است. پوستهٔ گداخته همچنین می‌تواند به رنگ خرمایی روی سنگ‌های آسمانی رخ بنماید؛ که چرایی آن را باید در وضعیت آب و هوایی پس از فرو افتادن آن‌ها یافت.

ریگماگلیپت‌ها

گهگاه هنگامی که یک سنگ آسمانی از جو زمین می‌گذرد فرم ریگماگلیپت‌ها را در سطح خود می‌گیرد. این‌ها به مانند اثر انگشت شست شما روی خمیر بازی هستند.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...