مطالعه شهاب سنگها

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

مفاهیم اولیه

شهابواره‌هااجرامی هستند که درفضای بین سیاره‌ایدر حال گردشند و ممکن است با زمین برخورد کنند. هنگامیکه با سرعت 1170 کیلومتر در ساعت وارد بخش بالاییاتمسفر می‌شوند، تبدیل به شهاب می‌شوند و در ارتفاع بین 110 و 70 کلیومتریدنباله‌ای نورانی از خود باقی می گذارند. وقتی این اجرام به زمین می رسند ،شهاب سنگنامیده می شوند. مطالعه این شهاب سنگها اطلا عات ارزشمندی درباره نحوه تشکیل آنها ، مواد تشکیل دهنده وتاریخ جهاندر اختیار دانشمندان قرار می دهد. چون شهابها احتمالا بقایای فعالیتهایی هستند که در ابتدا جهان ما را شکل بخشید.

ساختمان شهاب سنگها

علوماختر شناسی ،زیست شیمیوزمین شناسی به مطالعه شهاب سنگها می‌پردازند. مطالعات نشان می‌دهد که شهاب سنگها انواع مختلف دارند:

  • نوع سنگی که شاملسیلیکاتهامی‌باشد.
  • نوع فلزی که ازآهن ونیکل تشکیل شده است.
  • نوع سنگی - فلزی که مخلوطی از سنگ و فلز است.

بیشترسنگهای فوق کندریتهاهستند ، که دارایکندرولمی‌باشند و گویچه‌هایی با چند میلیمتر قطر ، که منشأ معدنی آنها معلوم نیست و در بردارنده دانه‌هایاولیوینوپیروکسینهستند. کندریتها طبق میزان تغییرات آب و تغییرات دمایشان پیش از رسیدن بهزمین تقسیم بندی می‌شوند. کندریتهای کربن دار از نظر زیست اختر شناسانبیشترین اهمیت را دارند. در این کندریتها کربن یافت می‌شود که ترکیب آنسومین مشخصه کندریتهاست.

این نوع کندریتها حدود 5 درصد شهاب سنگهارا تشکیل می‌دهند. در قرن نوزدهم مطالعات سنگهای حامل کندریتهای کربن دارنشان داد که دارایهیدروکربنهایی هستند، شبیه هیدروکربنهایکروجن kerogen ، که ماده جامدی است که در منابع نفت نظیرسنگ نفتیافت می‌شود. بین سالهای 1950 و 1970 ، «هارولد اوری» ،برنده جایزه نوبل شیمی ، یک رشته تجزیه‌های شیمیایی و ایزوتوپی انجام داد که وجود ترکیبات بودار را که قطعا منشأ فرازمینی دارند، تأیید کرد.

نحوه تشکیل شهاب سنگها

اغلب شهاب سنگها ازسیارکها ناشی می شوند (که بعضی از آنها ممکن است به قطر صد تا چهار صد کیلومتر رسیده باشند) که بعدا خرد شده و یا در اثر برخورد بااجرام دیگر قسمتی از آنها سائیده شده باشد. مثلاشهاب سنگ واکاموارتادر اثر برخورد سیاره‌ای کوچک که بخشی از آن مذاب بوده وفعالیتهای آتشفشانی داشته است وسیاره کوچک دیگری با هسته فلزی بوجود آمده است. در نهایت خرده پاره‌های هر دوسرد شده و بصورت مخلوطی از مواد معدنی در آمده است که نیم آن سنگی و نیمیفلزی است. این نوع کمیاب «مزوسیدریت» نامیده می‌شود.

اسید آمینه در شهاب سنگها

«جان کرونین» ، پژوهشگر دانشگاه آریزونا ، با مطالعهشهاب سنگ مارکیسونکه در سال 1969 در استرالیا سقوط کرد، به این نتیجه رسید که در ساختمان آناسیدهای آمینه وجود دارد. در ساختمان شهاب سنگها اشکال گوناگونی از کربننظیرگرافیت ،سیلیکان کاربایدوالماس یافت شد. کرونین 74 نوع اسید آمینه مختلف ، 87 هیدروکربن بودار ، 140 ترکیب چربی دار ، 10مولکول قطبیو از همه مهمتر 5 پایه نیتروژنی که درDNAوRNAیافت می شود، در شهاب سنگها کشف کرده است. از بیست نوعاسید آمینه یافت شده ، هشت مورد از آنها در ساخت پروتئین در حیات زمینی دخیل هستند، نظیرگلیسرین،آلانین،والینولوسین. کرونین مواد اولیه این اسید آمینه‌ها را نیز یافته است که موادی چونکربوکسامیدها هستند. به گفته او با اندکی تلاش می‌توان از مولکولهای بینستاره‌ای اسید آمینه بدست آورد و مواد اولیه بین ستاره‌ای آنهاست که برایساختن ترکیبات آلی یافت شده در شهاب سنگها لازم می‌باشد.

مواد بین ستاره‌ای در شهاب سنگها

جدول زیر نشان دهنده مواد اولیه بین ستاره‌ای (ترکیبات یافت شده درشهاب سنگها) و پلیمر های بیولوژیکی که مبنای حیات را تشکیل می‌دهند، است:

اندازه شهاب سنگها

بر طبق برآوردهای اخیر ، هر روز 10،000 تن شهاب سنگ به زمین می‌رسد. بیشتر این جرمها فوق العاده ریزند، بطوری که جو زمین به هنگام عبورشانهیچگونه تأثیر خاصی بر آنها نمی‌گذارند. این ذرات احتمالاً دست نخورده بهزمین می‌رسند. حداکثر بعد آنها یک صدم سانتیمتر است. با ماهواره‌های مخصوصمی‌توان این ذرات را ، به هنگام عبور از فضا ، جمع آوری کرد. این ذرات کوچکو تقریباً غیر قابل ادراک را شهاب سنگهای کوچک یا شهاب سنگهای ریزمی‌نامند. پس از آنها به شهاب سنگهایی بر می‌خوریم که حداکثر بعد آنها یکسانتیمتر است. ذراتی که هنگام عبور از جو زمین ، روشنایی ایجاد می‌کنند، ازهمین نوع شهاب سنگها هستند. شهاب سنگهای بزرگتر به ندرت وارد جو زمینمی‌شوند، اما در صورت ورود به جو زمین ، خطوط نورانی‌تری تولید می‌کنند. همینطور که اثرهای نوری چشمگیرتر می‌شوند، اثرهای صوتی نیز رفته رفته بهوقوع می‌پیوندد. شهابسنگهای به وزن 4.5 کیلوگرم یا بیشتر در ضمن عبور از جو، کاملاً از هم نمی‌پاشند و قطعه‌های کوجک ولی قابل شناخت آنها به سطحزمین می‌رسند.

اثرهای نوری و صوتی این قبیل شهاب سنگها از تولید ترسخفیف همراه با از جا پریدن تا وحشت شدید متفاوتند. گذار شهابسنگهای بزرگدر زیر خط پرواز آنها ممکن است یک آتشگوی فرا درخشان و موجهای ضربه‌ای شدیدبوجود آورد. دیده شده است که شهاب سنگهای برنده سریع السیر ، چون تبرشاخه‌های درختان را قطع می‌کنند. شهاب سنگها ، سطحهای سختی چون پشت بامهارا بدون ایجاد ترک بوضوح سوراخ کرده‌اند و از لایه‌های یخ استخرها و دریاهاو سقفهای فلزی اتومبیل گذشته‌اند.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...