معمای عجیب زغال‌اخته‌های سیاره سرخ

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

علی‌رغم توجه عموم مردم به مریخ‌نورد جدید ناسا یعنی کیوریاسیتی، مریخ‌نورد هشت‌ونیم ساله ناسا، آپورتونیتی (Opportunity) تصویری از سطح مریخ ارسال کرده که پژوهشگران را سردرگم‌ کرده است.

عرفان خسروی: قطعات گوی‌سانی که در یک رخ‌نمون مریخی دیده می‌شوند و هفته گذشته توسط کاوشگر آپورتونیتی پیدا شده‌اند، از جهات بسیاری با گویچه‌های آهن‌داری که معمولاً زغال‌اخته نامیده می‌شدند و از زمان فرود آپورتونیتی در زمستان 2004/1382 بر سطح مریخ شناخته شده بودند، تفاوت دارد.

آپورتونیتی اکنون در حال بررسی رخ‌نمونی به نام کرک‌وود (Kirkwood) در قطعه کیپ‌یورک (Cape York) از لبه غربی دهانه برخوردی اندیور (Endeavor به معنی تلاش) است. گویچه‌های جدید که حدود 3 میلی‌متر قطر دارند برخلاف گویچه‌های پیش‌تر شناخته‌شده آهن کمی در بر دارند.

 

تصویر به دست آمده یکی از غیرطبیعی‌ترین تصاویری است که از ابتدای مأموریت آپورتونیتی به زمین مخابره شده است. رخ‌نمون کرک‌وود پر است از چنین گویچه‌هایی است که تا کنون مانند آن در سطح مریخ شناسایی نشده بود.

زغال‌اخته‌هایی که در جاهای دیگر مریخ کشف شده بودند سنگال‌هایی (Concretion) بودند که بر اثر فعالیت آب‌های معدنی درون صخره‌های مریخی تشکیل شده و نشان‌دهنده جریان آب در گذشته مریخ بودند. سنگال‌ها وقتی به وجود می‌آیند که کانی‌های محلول در آب از حالت انحلال خارج شوند و توده‌هایی سخت درون صخره‌ها ایجاد کنند. بسیاری از این سنگال‌ها توسط باد خرد شده و خورده‌شده‌اند و ساختار مرکزی آن‌ها به جای مانده است.

آپورتونیتی با استفاده از تصاویر میکروسکوپ روی بازویش صخره‌های کرک‌وود را بررسی می‌کند. پژوهشگران از ابزار دیگری که روی بازوی آپورتونیتی قرار دارد ترکیب این گویچه‌ها را بررسی کردند. این ابزار طیف‌سنج تابش X ذره آلفا نام دارد. بنابه اطلاعات به دست آمده باید پوسته بیرونی این گویچه‌ها ترد و مغزه آن‌ها نرم‌تر باشد و از نظر تجمع کانی‌ها، ساختار و ترکیب شیمیایی با گویچه‌های پیش‌تر شناخته‌شده تفاوت دارند. بنابراین با یک معمای تمام‌عیار زمین‌شناسی روبه‌رو هستیم. فرضیه‌های مختلفی هم وجود دارند که همه آن‌ها به یک اندازه درست به نظر می‌رسند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد. بنابراین باید ذهنمان را باز بگذاریم و منتظر باشیم تا خود صخره‌ها رازهای بیشتری برملا کنند.

منطقه‌ای که آپورتونیتی قرار است در آینده نزدیک کاوش ‌کند، طبق رصدهای انجام‌شده از مدار مریخ مملو از رسوبات رسی است و مأموریت بعدی آپورتونیتی بررسی این رسوبات است. وضعیت کاوشگر نیز بسیار خوب ارزیابی می‌شود و به رغم هشت سال و نیمی که از فعالیت سختش روی مریخ می‌گذرد، سطح انرژی‌اش در اعتدال بهاری (که طی همین ماه در نیمکره جنوبی مریخ رخ می‌دهد) بسیار خوب خواهد بود و با توجه به افزایش دریافت انرژی خورشید، برای چند ماهی افزایش خواهد یافت.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...