داستان فطرس

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در سایه روشن » فرشتگان | ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۱:۵۶ | ۰ دیدگاه

در داستان های مربوط به ولادت امام حسین (علیه السلام)آمده است :

جبرئیل برای تبریک ولادت امام حسین از جزیره ای عبور میکرد.که در آن جزیره فرشته ای به نام فطرس وجود داشت و از حاملان عرش بود برخورد کرد.فطرس چون در یکی از اوامر الهی تاخیر و سهل انگاری کرده بود در آن جزیره محبوس شده و بالهایش شکسته شده بود وقتی امام حسین به دنیا آمد فطرس 700 سال بود که در آن جزیره محبوس ومشغول به عبادت خدا بود.

 

خواهش فطرس از جبرئیل

فطرس وقتی دید جبرئیل که همراه ملائک به زمین نزول میکنند از او پرسید که کجا میروید او گفت خداوند به حضرت محمد نعمتی ارزانی داده و مرا فرستاده تا به او تبریک بگویم. فطرس گفت ای جبرئیل مرا با خود ببر شاید که آن حضرت بر من دعا کند وخدا از گناهان من بگذرد. فطرس 700 سال بود که مشغول به عبادت خدا بود.

 

آمدن فطرس خدمت پیامبر

جبرئیل همراه فطرس خدمت پیامبر رسید پس از عرض سلام و تبریک شرح حال فطرس را برای پیامبر باز گو نمود .پیامبر فرمودند به او بگو خودش را به این مولود مبارک بمالد و به جایگاه خود باز گردد.

 

باز یافتن سلامتی فطرس

فطرس خود را به بدن شریف امام حسین مالید در این هنگام بال هایش در آمدند ودر حالی که این کلمات رامیگفت به سوی بالا عروج نمود.او گفت یا رسول الله به زودی این امت تو.این مولود را شهید میکنند.واز این جهت که فرزند تو بر من منت نهاد من نیز به جبران آن زیارت و سلام زائرینش را به او میرسانم و هر کس بر او صلوات بفرستد من این صلوات را به او میرسانم

 

فطرس آزاده ی امام حسین

طبق روایتی دیگر هنگامی که به سمت آسمان عروج مینمود این سخنان را میگفت: کیست همانند و همتای من که آزاده شده ی حسین .علی .و فاطمه ومحمد هستم(1)

ملائکه موجوداتی هستند که شهوت و غضب ندارند و مرتکب گناه نمی­شوند. حضرت علی علیه السلام در بیان ویژگی های ملائکه می­فرماید: «خداوند ملائکه را خلق کرد و آنها را در آسمان­ها مسکن داد، در آنها سستی نیست، غفلت نیست، معصیت نمی­کنند و از همه موجودات به خداوند آگاه­تر و از همه به او نزدیک­تر و خداترس تر هستند، اطاعتشان از خدا از همه بیشتر است، نه خواب به دیدگان آنها راه می­یابد و نه دچار سهو و نسیان می­شوند و بدن­هایشان سست نمی­شود.»[1]

از این بیان نورانی حضرت، بخوبی روشن می­شود که گناه نکردن ملائکه به خاطر این است که اساسا میل و کششی در وجودشان به سوی گناه نیست، نه اینکه مجبور به ترک گناه و انجام عبادت باشند. زیرا اجبار در جایی معنا دارد که کسی را وادار نمایند بر خلاف خواسته و میل خود، کاری را انجام دهد یا ترک کند و در ملائکه اینطور نیست.

مرحوم علامه محمد تقی جعفری «ره» در این­باره در شرح کلام حضرت علی علیه السلام (فَهُم اُسَراء ایمان، یعنی آنها اسیران ایمانند) می­فرماید: «به جهت فهم و درک عالی که فرشتگان درباره ضرورت و عظمت ایمان دارند، به قدری اشتیاق و علاقه آنان به ایمان شدید است که شبیه اسیر و وابسته به ایمان می­باشند.»[2]

حضرت علی علیه السلام درباره اشتیاق آنان به طاعت و بندگی حق می­فرماید: «اشتیاق ایشان به طاعت و بندگی حق به خاطر علاقه­ای است که در دل های آنان است و موارد آن عبارت است از امیدواری به رحمت و ترس از عذاب او.»[3]

اما همه ملائکه در یک سطح و درجه نیستند، بلکه دارای مراتبی هستند. قرآن مجید می­فرماید: «وَ ما مِنّا إِلاّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ»[4]یعنی و هیچ یک از ما نیست جز آنکه مقام معلومی دارد.

بعضی از آنها مانند جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل، از ملائکه مقرب درگاه الهی هستند و درجات­شان بسیار عالی است که حکما و فلاسفه از آنها به عنوان «رؤوس الملائکه» تعبیر می­کنند و بعضی دیگر در درجات پائین­تری قرار دارند و هر یک وظیفه خاصی برعهده دارند. حضرت علی علیه السلام درجات و وظایف ملائکه را اینطور بیان می­کند: «بعضی از آنها امین وحی پروردگار به سوی پیامبران هستند و برخی نگهبانان بندگان خدا و برخی دربان بهشت اویند...»[5]

اما روایاتی که درباره تخلف بعضی از ملائکه از فرمان الهی و احیانا تنبیه و مجازات آنها وارد شده است، نظیر روایت «فطرس»، چندان مسلم نیست و همه علما اسلام چنین روایاتی را نپذیرفته­اند. آیت الله جوادی آملی «مدظله» می­فرماید: «جریان فطرس به اثبات نیاز دارد، زیرا فطرس واژه­ای یونانی است و در دعای سوم شعبان هم فرشته خوانده نشده است. بلکه به این صورت آمده «و عاذ فطرس بمهده» یعنی «فطرس به گهواره امام حسین علیه السلام پناه برد» از سوی دیگر سند این دعا هم باید تحقیق شود و میزان اعتبارش بدست آید...»[6]

علامه طباطبایی «ره» منکر معصیت فرشتگان و تنبیه آنها می­شود، ایشان می­فرماید: «روایت عصیان فطرس، با آیه شریفه « عِبادٌ مُکْرَمُونَ »[7]و آیه « لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ»[8] یعنی آنها دستورات الهی را معصیت نمی کنند و آنچه را که امر شده اند انجام می دهند، منافات دارد.» بنابراین ایشان در منافات بین آیات قرآن و روایات، روایات را نمی پذیرند و عصیان فرشتگان را رد می کنند.

از سوی دیگر علمای شیعه با فرض صحت چنین روایاتی، احتمالاتی را مطرح کرده اند:

1- بعضی از مفسرین فرموده­اند: مجازات و تنبیه «ملائکه» در اثر «ترک اَولی» بوده است نه گناه و معصیت. منظور از ترک اولی، این است که آنها در اجرای دستورات الهی عملی را که دارای اولویت بیشتری بوده رها کرده­اند و به سوی عمل کم اولویت تر رفته­اند یا انجام عمل را در وقتی و شرایطی که اولویت بیشتری داشته است، رها کرده و در شرایط و وقت دیگری به جا آورده­اند و به همین جهت مجازات و تنبیه شده­اند.[9]

2- شهید مطهری، برای حل مشکل عصیان و تنبیه فرشتگان، احتمال داده­اند که این قبیل روایات مربوط به دسته­ای از ملائکه باشد که شبیه به انسان هستند. ایشان می­فرماید: «بعضی از ملائکه را در اخبار و احادیث «ملائکه ذمی» می­گویند، آنها موجوداتی هستند نامرئی، اما شاید خیلی به انسان شبیه­اند. یعنی تکلیف می­پذیرند و احیانا تمرد می­کنند. حقیقت اینها بر ما روشن نیست...حتی در بعضی از اخبار آمده است که بعضی از ملائکه از عنصرهای این عالم آفریده شده اند.»[10]

3- آیت الله جوادی می­فرمایند: «چنانچه درستی سند و فرشته بودن فطرس، هر دو اثبات شود، این امر با آیه «لا یَعْصُونَ اللّهَ»[11]منافاتی ندارد. زیرا فرشتگان یکسان نمی­باشند، فرشتگان حامل عرض و حامل وحی، مقامی والا دارند، «وَ ما مِنّا إِلاّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ»[12]. فرشتگان حامل وحی معصوم می­باشند و تکامل هم ندارند و دلیلی نداریم که تمام فرشته­ها از یک سنخ باشند و فرشته­ای همانند انسان که دارای نفس مستکمله باشد، نداشته باشیم. پس امکان دارد که فطرس از فرشتگان زمینی به شمار آید و با فرشتگان آسمانی یا اخروی تفاوت داشته باشد.»[13]

با توجه به آنچه در کلام حضرت علی علیه السلام در توصیف و ویژگی های فرشتگان بیان شد، اگر این کلام را وصف «فرشته بما هو فرشته» گرفتیم و گفتیم حضرت در بیان توصیف تمام فرشته­ها می­باشد، در این صورت باید نازل ترین درجه فرشتگان هم دارای آن ویژگی­ها باشند و لذا معصیت در حق آنها تصور ندارد، مگر به نحو ترک اولی و گناه منزلتی و اما اگر گفتیم که حضرت در بیان توصیف فرشتگان خاصی بوده است و شاهد ما روایات دیگر این باب است، باید به یکی از دو توجیهی که در بالا بدان اشاره شد، روی بیاوریم. بهر حال چون فرشتگان موجوداتی غیر مادی هستند، شناخت و آگاهی دقیق از آنها، تنها از راه آیات و روایات ممکن است و به هر روایتی نیز نمی توان تمسک کرد. بلکه باید روایات از نظر سند و دلالت کاملا مورد اعتماد باشند و تا به چنین روایتی دست نیافتیم، مرجع ما تنها آیات قرآن است.

 

[1] -بحار الانوار، جلد 59، ص 175- تفسیر القمی، جلد 2، ص 207- میزان الحکمه، ج 7، ص 194، چاپ دفتر تبلیغات اسلامی.

[2] -محمد تقی جعفری، شرح نهج البلاغه، جلد 16، ص 54.

[3] -نهج البلاغه فیض الاسلام، خطبه 90.

[4] -سوره صافات، آیه 164.

[5] -نهج البلاغه فیض الاسلام، خطبه 1.

[6] -پرسش و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، ج2 ، ص 88.

[7]-وَ قالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمنُ وَلَدًا سُبْحانَهُ بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُونَ(سوره انبیاء، آیه 26.)

آنها گفتند: «خداوند رحمان فرزندی برای خود انتخاب کرده است»! او منزه است (از این عیب و نقص)؛ آنها [= فرشتگان‏] بندگان شایسته اویند.

[8]-یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ نارًا وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَیْها مَلائِکَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ(سوره تحریم، آیه 6)

ای کسانی که ایمان آورده‏اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگهاست نگه دارید؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی‏کنند و آنچه را فرمان داده شده‏اند (به طور کامل) اجرا می‏نمایند!

[9] -آیت الله مکارم، در پرسش و پاسخهای حضوری

[10] -مرتضی مطهری، توحید، ص 342.

[11]-یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ نارًا وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَیْها مَلائِکَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ(سوره تحریم، آیه 6)

ای کسانی که ایمان آورده‏اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگهاست نگه دارید؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی‏کنند و آنچه را فرمان داده شده‏اند (به طور کامل) اجرا می‏نمایند!

[12] -سوره صافات، آیه 164.

[13] -توصیه ها، پرسش ها و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، ج 2، ص 88-87.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب