دایرةالبروج، اعتدالین، تقدیم اعتدالین، رقص محورى

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در سایه روشن » اعتدالین | ۱۳ اسفند ۱۳۹۳ - ۲۳:۵۵ | ۱ دیدگاه

حرکت ظاهرى سالانه مبناى تعریف ماه برجى خورشیدى و سال خورشید است. نظر به اهمیت مسیر حرکت ظاهرى سالانهٔ خورشید چند مفهوم را تعریف مى‌کنیم:

دایرةالبروج (ecliptic) عبارت است از مسیر حرکت ظاهرى دورانى سالانهٔ خورشید به‌دور زمین، از نظر ناظر زمینی. این دایره در واقع عبارت است از تصویر مدار زمین بر کرهٔ آسمانی، یا مدار زمین به دور خورشید، از نظر ناظرى که بیرون از منظومهٔ خورشیدى ایستاده است. خورشیدگرفتگى [کسوف] ([solar eclipse [ = eclipse of the sun ) و ماه‌گرفتگى (lunar eclipse[ = eclipse of the moon]) زمانى روى مى‌دهند که ماه نزدیک صفحهٔ دایرةالبروج باشد. از این‌رو به این صفحه صفحهٔ گرفت [گرفتگى / خسوف و کسوف] (eclipse) مى‌گویند.

صفحهٔ دایرةالبروج با صفحهٔ استواى آسمانى زاویه‌اى برابر با حدود ۵/۲۳ درجه، به‌نام میل دایرةالبروج (obliquity of the ecliptic)، مى‌سازد.

دایرةالبروج، استواى آسمانى را در دو نقطه قطع مى‌کند که به آنها اعتدالین [برابران / نقاط اعتدال] (equinoxes) مى‌گوئیم. هنگامى که خورشید به این نقاط مى‌رسد طول شب و طول روز با هم برابر (هریک ۱۲ ساعت) مى‌شوند. نقطه‌اى که خورشید در عبور از آن از شمال وارد جنوب مى‌شود، نقطهٔ اعتدال پائیزى [اعتدال خریفی] (autumnal equinox) نام دارد. فاصلهٔ این دو نقطه حدود شش ماه است. اعتدال بهارى حدود اول فروردین (حدود ۲۱ مارس) روى مى‌دهد و اعتدال پائیزى حدود اول مهر (حدود ۲۳ سپتامبر).

حد وسط اعتدالین، بر روى دایرةالبروج، که خورشید بیشترین فاصله را با استوا دارد، دو نقطه در شمال و جنوب هستند که انقلابین (solstices) نامیده مى‌شوند. نقطهٔ واقع در بخش شمالی، که در آن تقریباً روز بیشترین طول و شب کمترین طول را دارد، انقلاب تابستانى [انقلاب صیفی] (summer solstice) نامیده مى‌شود و حدود اول تیر (حدود ۲۱ ژوئن) روى مى‌دهد. نقطهٔ واقع در بخش جنوبی، که در آن تقریباً روز کمترین طول و شب بیشترین طول را دارد، انقلاب زمستانى [انقلاب شتوی] (winter solstice) نامیده مى‌شود و حدود اول دى (حدود ۲۲ دسامبر) روى مى‌دهد.

گفتیم که زاویهٔ میل استوا با مدار زمین (یا زاویهٔ صفحهٔ استواء آسمانى با صفحهٔ دایرةالبروج) حدود ۵/۲۳ درجه (۲۳ درجه و ۲۷دقیقه) است. به‌علت زاویهٔ۶۶ درجه و ۳۳ دقیقه‌اى محور حرکت وضعى زمین و صفحهٔ دایرةالبروج، محور زمین حول محور دایرةالبروج مخروطى را طى مى‌کند که زاویهٔ رأس آن دو برابر زاویهٔ آن دو محور، یعنى ۴۶ درجه و ۵۴ دقیقه است. این حرکت تقدیمى [پیشروی] (presession) نامیده مى‌شود. دورهٔ تناوب آن ۲۵۸۰۰ سال و بنابراین مقدار سالیانهٔ آن ۲۳/۵۰ = ۲۵۸۰۰ / ۳۶۰۰×۳۶۰ ثانیه است. آنچه موجب این حرکت تقدیمى مى‌شود تأثیر نیروهاى گرانش خورشید و ماه (و حتى ستارگان) بر برآمدگى‌هاى استوائى زمین است. این حرکت از مشرق به مغرب صورت مى‌گیرد.

نتیجهٔ این حرکت تقدیمى زمین پیشروى یا تقدیم اعتدالین (precession of the equinoxes) است، به‌گونه‌اى که اعتدالین با همان دورهٔ تناوب ۲۵۸۰۰ سال یک‌بار، از مشرق به مغرب، کل دایرةالبروج را طى مى‌کند. حرکت دیگرى که باید به آن توجه کنیم رقص محورى (nutation) زمین است. از آنجا که مدار ماه بر صفحهٔ دایرةالبروج منطبق نیست و نیز به‌علت حرکت زمین در مدار غیر دایره‌اى تغییراتى در نیروهاى گرانشى اعمال‌شدهٔ خورشید و ماه بر زمین وجود دارد به‌‌گونه‌اى که محور زمین حول وضعیت میانگینِ ۳۳ درجه و ۲۷ دقیقه دایرهٔ یکنواختى را طى نمى‌کند بلکه داراى نوسان‌ها و انحراف‌هائى از وضعیت میانگین است. دامنهٔ این نوسان‌ها حدود نُه ثانیه قوس و دورهٔ تناوب آنها حدود ۱۸۱۶ سال است. این نوسان دوره‌اى رقص محورى نامیده مى‌شود و موجب تغییرات دوره‌اى کوچکى در موضع ستارگان ثابت است.

  • Chi

    Chi

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۶:۵۷:۳۸

    Hello, this weekend is good in support of me, for the reason that this moment i am
    reading this enormous educational paragraph here at my home.

موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب