اسرار دریا در دل لاروها

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در سایه روشن » اسرار دریا | ۱۱ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۰:۴۵ | ۰ دیدگاه

با توجه به رشد روزافزون جمعیت و مصرف ناگزیر مواد غذایی ، بشر در تلاش برای ازدیاد منابع مورد بهره برداری برای رفع نیازهای غذایی خویش است.

 

این امر انسانها را متوجه ذخایر آبی موجود و بهره برداری از آنها کرده است ، اما به دلیل محدود بودن ذخایر و با توجه به رشد افزایشی جمعیت ، لازم است تدابیری اتخاذ شود تا در سایه آنها بهره برداری مطلوب و مناسبی از ذخایر صورت گیرد، به صورتی که اجازه جایگزین شدن ذخایر مورد مصرف به جمعیت های مورد بهره برداری داده شود. این امر جز با مدیریت مناسب روی منابع آبی ممکن نیست و برای رسیدن به این مهم باید اطلاعات پایه ای در خصوص ذخایر به دست آورد که تعیین سن ماهیان آن هم در مرحله لاروی یکی از این روشهاست. در این میان ، از آنجا که حلقه های رشد روی اتولیت یا استخوانچه شنوایی ماهی ، بازگوکننده رشد و شرایط زیستی لارو ماهی به صورت روزانه قابل بررسی و مطالعه است ، در نتیجه جنبه های کاربردی گسترده ای در مطالعات زیست شناسی دریا و شیلاتی از جمله زیست شناسی ماهیان در مراحل اولیه زندگی و دوره های لاروی آنها، تکثیر و پرورش و ارزیابی ذخایر دارد.

دانش و شناخت ما از زیست شناسی ماهی ، بدون آگاهی از تاریخچه زیستی و اکولوژی لارو ماهی کامل نخواهد بود. از دیدگاه اکولوژی ، مرحله لاروی و بالغ هر گونه ، به طور کامل با دیگر گونه ها تفاوت دارد و نمی توان آنها را به عنوان نمونه هایی با شرایط زیستی یکسان در نظر گرفت ؛ چراکه ممکن است زیستگاه یکسان ، اما رژیم غذایی و الگوهای رفتاری متفاوت داشته باشند. با وجود اهمیت موضوع ، این گونه مطالعات تاکنون به دلیل مشکل بودن شناسایی لاروی کمتر انجام شده است. تفاوت های موجود در مرحله لاروی و بلوغ به حدی است که در بعضی موارد لارو در یک جنس یا خانواده متفاوت از نمونه بالغ است. در شناسایی مراحل اولیه زندگی ماهی ، شناسایی تخم با توجه به مشابهت زیاد آنها، به مراتب مشکل تر از شناسایی لارو است ، ولی شناسایی مرحله جوان به دلیل شباهت بیشتر آنها با نمونه بالغ ، به مراتب از مرحله لاروی آسان تر است.

به گفته دکتر مهناز ربانی ها، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات شیلات ایران ، مطالعه مرحله تخم لارو ماهیان به عنوان یکی از شاخه های جدید علم ماهی شناسی محسوب می شود و موارد استفاده و کاربردهای متعددی دارد. در واقع اهمیت این گونه مطالعات را با توجه به کاربردهای مختلف بررسی های مرحله اولیه زندگی ماهی و نتایج حاصل از این بررسی ها، می توان در چندین بخش مطالعه کرد.

 

کاربرد مطالعات لاروی

مطالعات لاروی ماهیان از دیدگاه شیلات و مدیریت ذخایر ماهیان اهداف متعددی را دربرمی گیرد که در این خصوص می توان به دستیابی به منابع و ذخایر جدید ماهی ، مشخص کردن مکانهای اصلی تخم ریزی ذخیره گونه های شیلاتی و تجارتی باارزش ، تغییر وضعیت فراوانی ذخایر مهم شیلاتی و اقتصادی در مکانهای مختلف ، بررسی های پیوسته تغییرات طولانی مدت در ترکیب و فراوانی تخم و لارو در زمانها و مکانهای تخم ریزی اشاره کرد. بررسی و تحقیق در زمینه الگوهای زیستی و رده بندی ماهیان ، یکی دیگر از کاربردهای مهم مطالعات لاروی است که این اهداف را شامل می شود: رشد و تکوین ، الگوهای رفتاری ، تغذیه و تولید مثل ، مرگ و میر طبیعی در مراحل اولیه زندگی گونه های مهم اقتصادی و ارتباط آنها با فاکتورهای محیطی ، امکان تفسیر بهتر مباحث زیست شناسی دریایی و همچنین کسب اطلاعات بیشتر در خصوص پراکنش جغرافیای جانوری ، جغرافیای زیستی و بوم شناسی ماهیان ، تعیین جایگاه رده بندی و تکمیل شناسایی و اصلاح کلیدهای شناسایی.

ربانی ها تحقیق و مطالعه دینامیک جمعیت ماهیان را از دیگر مزایای این روش و یکی از مهمترین و کاربردی ترین نتایج بررسی لاروی می داند و می افزاید: تعیین میزان افزایش و کاهش ذخایر تخم ریزی کننده براساس تخمین فراوانی تخم و لارو و نمونه های جوان ماهیان ، پیش بینی گروه های سنی براساس فراوانی لاروها در مراحل رشدی بیشتر، تخمین فراوانی ذخیره براساس میزان تخم ریزی ، تفکیک ذخایر و جمعیت های گونه های مشابه تنها بخشی از ویژگی های مطالعات دینامیک در جمعیت ماهیان است.

با توجه به اهمیت و ویژگی های خاص فراوانی و تنوع لارو ماهیان ، مطالعه ای گسترده در این خصوص و در قالب طرحی تحقیقاتی در آبهای ایرانی خلیج فارس و دریای عمان انجام شده است که با توجه به نبود شناخت کافی از منطقه ، در قدم اول به دو بحث شناسایی و تعیین فراوانی لارو و بررسی تغییرات فراوانی آنها در بعد زمان و مکان پرداخته شده است. در صورتی که مطالعات لارو ماهیان می تواند شامل ابعاد متفاوت بیولوژی ، فیزیولوژی ، رفتارشناسی ، آنالیز روابط فیلوژنی گونه های ماهی و دیگر موارد باشد. تاکنون بررسی لارو ماهیان به مدت یک دهه در بررسی تحقیقات شیلات و مراکز تحقیقاتی تابعه در جنوب کشور طی چندین فاز انجام شده است و این کار با ابعاد وسیع تر ادامه خواهد داشت.بررسی و مطالعه اتولیت به عنوان یکی از مباحث بنیادی در مطالعات لاروی است که جنبه های متعدد کاربردی دارد و در حقیقت به عنوان شناسه لارو محسوب می شود.

 

حلقه های رشد در گوش

یک از روشهای مطالعه جمعیت ، اطلاعات ساختار سنی آنهاست. برای تعیین سن و رشد می توان از حلقه های رشد روی فلس ، اتولیت ، استخوان سرپوش آبششی ، شعاع باله ها و مهره استفاده کرد که با توجه به این که اتولیت اولین ساختار آهکی است که در مراحل جنینی ظاهر می شود، در مطالعات متفاوت زیستی ماهی مورد استفاده قرار می گیرد.

به گفته ربانی ها، اتولیت در واقع قطعه ای از کربنات کلسیم در داخل گوش ماهی است که برای شنیدن و حفظ تعادل به کار می رود، اولین بخشی از بدن است که استخوانی می شود و از این رو در مطالعات بیولوژی ماهی و شرایط زیستی بویژه در دوران اولیه زندگی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. اتولیت در غشای لابیرنت (گوش داخلی) و در ناحیه زیر و جانبی جمجمه قرار دارد و از 3 قطعه تشکیل شده است که به صورت معمول بزرگ ترین آنها برای تعیین سن استفاده می شود. ترکیبات اتولیت شامل کریستال های کربنات کلسیم و پروتئین اتولیت است که تشکیل دهنده ماده زمینه و دوایر تاریک و روشن هستند. قسمت تیره در حقیقت برتری ماده پروتئین اتولیت و قسمت روشن برتری کربنات کلسیم است.

این حلقه های روشن و تیره نشان دهنده رشد هستند و شکلی شبیه حلقه های تنه درخت در برش عرضی را تشکیل می دهند که موید رشد سالانه ، روزانه و یا ساعتی است که در بررسی رشد روزانه ، زمان تشکیل دوایر، بسته به گونه متفاوت است. در بعضی گونه ها در زمان خروج از تخم و در بعضی دیگر پس از مرحله کیسه زرده و یا رنگدانه دار شدن چشم ساخته می شود و به این ترتیب که حلقه دور هسته تشکیل می شود و حلقه های بعدی پس از آن شکل می گیرد و حاصل آن هم ایجاد حلقه های روشن و تاریک است. از آنجایی که اتولیت شناسنامه زندگی لارو است با مطالعه آن می توان علاوه بر اطلاعات فردی ، شناخت و آگاهی از شرایط محیط زیست لارو از نظر فیزیکی و بیولوژیک به دست آورد.

اتولیت در جنبه های مختلف زیست شناسی ماهی تکثیر و پرورش ، ارزیابی ذخایر و مطالعه شرایط محیطی کاربرد دارد که مهمترین آنها با توجه به تشکیل حلقه های رشد روی اتولیت ، تعیین سن و رشد لارو است. با محاسبه فاصله دوایر از مرکز در هر روز و به کارگیری فرمول Fraser-lee طول لارو و رشد ماهی را در هر روز می توان محاسبه کرد.

 

اتولیت لارو ماهیان ایرانی شناسایی می شوند

با توجه به کاربردهای متعدد بررسی اتولیت لارو، در ایران برای اولین بار در مرداد 85 با همکاری کارشناسان موسسه تحقیقات شیلات و مرکز تحقیقات میگوی کشور و براساس روش ارائه شده pedroاقدام به خارج کردن اتولیت ، تهیه فایل کامپیوتری و تعیین سن لارو ماهیان شده است.

به گفته ربانی ها، بررسی اتولیت مرحله لاروی برای اولین بار از سوی Pedro در سال 1983 در دانشگاه Lisboa پرتغال صورت گرفته و مجموعه مطالعات اتولیت روی گونه ها، به صورت اطلس اتولیت لارو برخی از ماهیان منتشر شد.

در حال حاضر هم محققی دیگر بررسی و مطالعه لارو ماهیان مناطق مرجانی منطقه کالیفرنیا را انجام می دهد و ایران سومین کشوری است که در جهت بررسی فراوانی و تنوع لارو ماهیان در آبهای ایرانی خلیج فارس و دریای عمان استخراج اتولیت از لارو ماهیان دریایی را انجام داده است.

ربانی ها امیدوار است براساس اهداف پیش بینی شده طرح ، اطلس لارو ماهیان دریایی خلیج فارس و دریای عمان به همراه ویژگی های ریخت شناسی نمونه های لارو، به همراه معرفی زیستگاه و ویژگی های اتولیت لارو از سوی موسسه تحقیقات شیلات ایران در آینده نزدیک چاپ و منتشر شود. البته با توجه به اهمیت موضوع حتی در دریای خزر، از سال گذشته بررسی و مطالعات منطقه ای هم در خلیج گرگان آغاز شده است که این امر بخصوص با توجه به نبودن اطلاعات کافی از دوران اولیه زندگی ماهیان دریایی از جمله کیلکا ماهیان که ذخایر آنها کاهش یافته و دچار تغییرات است ، اهمیت ویژه ای دارد

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب