در اینکه منظور از عرش خدا چیست و این کلمه کنایه از چه معنایى مى‏باشد؟

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در خدا » عالم ملکوت | ۰۹ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۱:۰۰ | ۰ دیدگاه

مفسران و محدثان و فلاسفه سخن بسیار گفته‏اند. گاهى عرش را به معنى علم بى پایان پروردگار تفسیر کرده‏اند. و گاه به معنى مالکیت و حاکمیت خدا. و گاه به معنى هر یک از صفات کمالیه و جلالیه او، چرا که هر یک از این اوصاف بیانگر عظمت مقام او مى‏باشد، همانگونه که تخت سلاطین نشانه عظمت آنها است. آرى خداوند داراى عرش علم، و عرش قدرت، و عرش رحمانیت و عرش رحیمیت است.

طبق این تفسیرهاى سه‏گانه مفهوم عرش بازگشت به صفات ذات پاک پروردگار مى‏کند، نه یک وجود خارجى دیگر. بعضى از روایاتى که از طرق اهل بیت (ع) رسیده نیز همین معنى را تایید مى‏نماید، مانند حدیثى که حفص بن غیاث از امام صادق ع نقل مى‏کند که از امام ع در باره تفسیر وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ سؤال کردند، فرمود: منظور علم او است «1».

و در حدیث دیگرى از همان امام ع عرش را به معنى علمى که انبیا را بر آن واقف کرده، و کرسى را به معنى علمى که هیچکس را از آن آگاه نکرده است تفسیر فرموده.

در حالى که بعضى دیگر از مفسران با الهام گرفتن از روایات دیگرى عرش و کرسى را به دو موجود عظیم از مخلوقات پروردگار تفسیر کرده‏اند.

از جمله بعضى گفته‏اند: منظور از عرش مجموعه عالم هستى است.

و گاه گفته‏اند مجموعه این زمین و آسمان در درون کرسى قرار دارد، بلکه آسمان و زمین در برابر کرسى همچون حلقه انگشترى است در یک بیابان پهناور، و کرسى در برابر عرش نیز همچون حلقه انگشترى است در یک بیابان وسیع.

و گاه عرش را بر قلب انبیا و اوصیا و مؤمنان کامل اطلاق کرده‏اند، چنان که در حدیث آمده است: ان قلب المؤمن عرش الرحمن: قلب مؤمن عرش بزرگ خدا است! «3» و نیز در حدیث قدسى نقل شده است:

لم یسعنى سمائى و لا ارضى و وسعنى قلب عبدى المؤمن:

آسمان و زمین من وسعت وجود مرا ندارد ولى قلب بنده مؤمن من جایگاه من است!.

اما براى درک حقیقت معنى عرش- البته تا آنجا که قدرت تشخیص انسان اجازه مى‏دهد- بهترین راه این است که موارد استعمال آن را در قرآن مجید دقیقا مورد بررسى قرار دهیم:

در آیات زیادى از قرآن این تعبیر به چشم مى‏خورد:

ثُمَّ اسْتَوى‏ عَلَى الْعَرْشِ خداوند (بعد از پایان گرفتن خلقت جهان) بر عرش تسلط یافت «1».

و در بعضى از آیات پشت سر این تعبیر جمله یدبر الامر و یا تعبیراتى که حاکى از علم و تدبیر پروردگار است دیده مى‏شود.

در بعضى دیگر از آیات قرآن توصیفهایى براى عرش دیده مى‏شود مانند توصیف به عظیم آنجا که مى‏فرماید: وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ (توبه- 129).

گاه سخن از حاملان عرش است مانند آیه مورد بحث.

و گاه سخن از ملائکه‏اى است که گرداگرد عرش را گرفته‏اند وَ تَرَى الْمَلائِکَهَ حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ (زمر- 75).

و گاه مى‏گوید عرش خدا روى آب قرار گرفته وَ کانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ.

از مجموع این تعبیرات و تعبیرات دیگرى که در روایات اسلامى وارد شده به خوبى مى‏توان نتیجه گرفت که عرش بر معانى مختلفى اطلاق شده هر چند ریشه مشترکى دارد.

یکى از معانى عرش همان مقام حکومت و مالکیت و تدبیر عالم هستى است، چرا که حتى در اطلاقات معمولى کلمه عرش به عنوان کنایه از تسلط یک زمامدار بر امور کشور خویش به کار مى‏رود، مى‏گوئیم: فلان ثل عرشه کنایه از اینکه قدرتش فرو ریخت، و در فارسى نیز مى‏گوئیم: پایه‏هاى تخت او در هم شکست.

دیگر از معانى عرش مجموعه عالم هستى است، چرا که همگى نشانه عظمت او است و گاه عرش به معنى عالم بالا و کرسى به معنى عالم پائین به کار مى‏رود.

و گاه عرش به معنى عالم ما وراء طبیعت و کرسى به معنى مجموع عالم ماده اعم از زمین و آسمان استعمال مى‏شود چنان که در آیه الکرسى آمده است وسع کرسیه السماوات و الارض.

و از آنجا که مخلوقات و معلومات خداوند از ذات پاک او جدا نیستند گاهى عرش بر علم خدا اطلاق شده است.

و اگر به قلب پاک بندگان با ایمان عرش الرحمن گفته شده به خاطر این است که جایگاه معرفت ذات پاک او و نشانه‏اى از نشانه‏هاى عظمت و قدرت او است.

بنا بر این در هر مورد باید از قرائن فهمید که منظور از عرش کدامیک از معانى آن است، ولى در هر حال همگى در این امر مشترکند که عرش بیانگر بزرگى و عظمت خداوند است.

در آیه مورد بحث که سخن از حاملان عرش الهى مى‏گوید ممکن است منظور از عرش همان حکومت خداوند و تدبیرش در عالم هستى باشد و حاملان عرش اجرا کنندگان حاکمیت و تدبیر او هستند.

و نیز ممکن است به معنى مجموعه عالم هستى و یا عالم ما وراء طبیعت باشد و حاملان آن فرشتگانى هستند که پایه‏هاى تدبیر این جهان به فرمان خدا بر دوش آنها است. سکان عرش همان ملائکه الهی هستند.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب