رمزگشایی از راز بزرگترین انفجار ستاره‌یی پس از هزار سال

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

در بهار سال 1006 درخشانترین پدیده ستاره‌ای در طول تاریخ در آسمان زمین دیده شد که اکنون پس از حدود هزار سال تیمی از ستاره‌شناسان اسپانیایی از دلایل آن پرده برداشته‌اند.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، یکی از طولانی‌ترین انفجارهای آسمانی تاریخ با انفجار ابرنواختر SN 1006 در تاریخ 30 آوریل تا یک مه 1006 ثبت شد.

این ابرنواختر از آن سال تاکنون مورد مشاهده جوامع مختلف ستاره‌شناسی جهان بوده است. صریحترین رکورد به علی ابن رضوان، ستاره شناس مصری تعلق دارد که در آن این رویداد را سه برابر درخشانتر از سیاره ناهید خوانده و اینکه نور تابیده شده از این ابرنواختر از کیفیتی برابر با یک چهارم درخشش ماه برخوردار بود.

محققان دانشگاه بارسلونا، موسسه اخترفیزیک جزایر قناری و شورای تحقیقات ملی اسپانیا در پژوهش خود که در مجله نیچر منتشر شده، به بررسی ستارگان موجود در ناحیه با توجه به فاصله و برخورداری احتمالی آنها از عناصر ابرنواختر پرداخته و دریافتند که هیچ شواهدی از ستاره‌ای که مسبب این انفجار بوده باشد، وجود ندارد.

این محققان در نهایت به این نتیجه رسیدند که این رویداد انفجاری احتمالا در نتیجه برخورد و ادغام دو ستاره کوتوله سفید با جرم مشابه بوده است.

ابرنواختر SN 1006 گونه‌ای است که در سیستمهای دو ستاره‌ای رخ می‌دهد که در آنها دو جسم نجومی با کشش گرانشی خود در نزدیکی هم قرار دارند. این سیستمها ممکن است با یک ستاره کوتوله سفید و یک همسایه ستاره‌ای عادی شکل گرفته باشد که ستاره را در دستیابی به ماده لازم برای رسیدن به حد ضروری 1.4 جرم خورشید موسوم به «حد چاندراساخار» مشارکت می‌کند. با دستیابی به این جرم، ستارگان به شکل یک ابرنواختر منفجر می‌شوند.

امکان دیگر این است که این سیستم از دو ستاره کوتوله سفید تشکیل شده باشد که در طول زمان در هم ادغام شده و ابرنواختر را شکل داده‌اند.

به گفته محققان این نتیجه جدید به همراه نتایج پیشین نشان می‌دهد که ادغام کوتوله‌های سفید می‌تواند یک شیوه رایج برای شکل‌گیری این پدیده‌های شدید گرماهسته‌ای باشد.

ابرنواختر به انفجاراتی گفته می‌شود که در مرحله آخر زندگی ستارگان رخ می‌دهد. این انفجارات موج بزرگی از انرژی را تولید کرده و مقادیر عظیمی از ماده با سرعت بالا به رابط میان ستاره‌ای پرتاب می‌کنند. به ویژه ابرنواختر SN 1006 توسط یک انفجار گرما‌هسته ای ایجاد شده که در آن جرم یک کوتوله سفید به حد چاندراساخار می‌رسد و تمام ماده آنرا به بیرون پرتاب کرده و باقیمانده‌ای از انفجار باقی نمی‌گذارد.

آخرین نشانه این محققان برای نتیجه‌گیری دلیل بروز این ابرنواختر این بود که SN 1006 در فاصله 7000 سال نوری از زمین از هیچ همراه ستاره‌ای برخوردار نبوده است. با این حال، انفجار تولید شده توسط ادغام دو کوتوله سفید هیچ نشانه ای از خود باقی نگذاشته مگر بقایای ابرنواختر که در قرنها بعد قابل مطالعه خواهد بود و در این مورد، تنها چهار ابرنواختر تاریخی از این نوع در کهکشان راه شیری رخ داده‌اند.

کوتوله های سفید به ستاره‌هایی گفته می‌شود که در مراحل پایانی عمر خود با جرم کمتر از یک چهارم خورشید قرار دارند. این ستارگان یا بقایای ستاره‌ای منابع انرژی خود را از دست داده و در فرآیند بسیار تدریجی سرد شدن قرار دارند. ستارگان دارای جرم کمتر از هشت تا 10 برابر جرم خورشیدی که بسیاری از ستارگان راه شیری از جمله خورشید از آن برخوردارند، حیات خود را به شکل کوتوله سفید پایان می‌دهند.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...