لارس

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

مجسمه یک لار، از جنس برنز، مربوط به قرن نخست میلادی، موزه کاپیتولین، رم

لارس (مفرد: لار)، که در قدیم و دوران باستان به صورت لازس(مفرد: لاز) هم خوانده می‌شدند، در اساطیر روم و مذهب روم باستان، روح پاسدار خانواده و در عین حال شاید ارواح نیاکانی بودند که به شیوه‌ای منظم در سرتاسر روم نیایش می‌شدند. معبد آنان در نزدیکی طاق تیتوس قرار داشت.[۱]

ویل دورانت این خدایان رومی را بخصوص حافظ چهارراهها و محیط‌های خانگی خوانده‌است.[۲]

 

شرح

لارس یا لارها [که گاه به خطا لارس ها نیز ترجمه شده‌اند]، خدایان محافظت کننده در روم باستان بودند. منشاء این خدایان به درستی مشخص نیست، و ممکن است بتوان آنان را نگاهبانان خانه‌ها، مزارع، و یا حتی مرزها تلقی نمود و یا آنان را ایزدان سودمندی و پرباری و یا نیاکانی قهرمان با اسامی ذکر نشده و نامشخص، و یا حتی آمیزه‌ای از اینها به شمار آورد. لارس (لارها) در اواخر دوران جمهوری رم، در شکل مجسمه‌های کوچکی که به فرم استاندارد و معمولا به صورت زوجی (دوتا دوتا) ساخته می‌شدند، مورد پرستش قرار می‌گرفتند.

تصور بر این بود که لارس (لارها) بر تمامی وقایعی که در درون مرزها رخ می‌دهد، ناظرند و بر این وقایع قدرت اعمال نفوذ دارند و قادرند بر هر نقطه و هر عملکردی تأثیرشان را بگذارند. مجسمه‌های خانگی لارس، در طی وعده‌های غذایی هر خانواده بر سر میز یا سفره غذا قرار داده می‌شدند، و به نظر می‌رسید که حضور لارس، و پرستش و طلب برکت از آنان در تمامی فعالیت‌ها و اقدامات مهم هر خانواده مورد نیاز بود. بر اساس نتایج برخی از پژوهش‌های باستانی (و همینطور برخی از پژوهش‌های مدرن)، لارس (لارها)، جزو مقوله و طبقه خدایان خانوار (ایزدان خانوادگی) قرار می‌گیرند. نویسندگان رومی گاهی اوقات این خدایان را با خدایان اجدادی، خدایان خانگی و فامیلی و خانوادگی و همینطور خدایان اجاق یا آتشدان خانگی [=خدایان مرتبط با وستا] یکسان شناسایی کرده و در یک گروه قرار داده‌اند. در مقایسه با خدایان بزرگ روم، گستره فرمانروایی و میزان قدرت و نفوذ لارس محدود شده بود، اما با این وجود این ایزدان (لارها)، پدیده‌هایی با اهمیت در آیین‌های پرستش روم باستان به شمار می‌آمدند: با مقایسه شباهت میان کلمات، گروهی از خدایان خانگی روم (که لارس یا همان لارها جزو آنها قرار می‌گیرند)، می‌توانند شرح دهنده همان مفهومی باشند که به تعبیر لارِم بازمی گردد.[۳]

 

جشن‌ها و آیین‌های مرتبط

به افتخار لارس (لارها) جشن‌ها و آیین‌ها و مناسک مخصوصی در شماری از جشنواره‌های ملی و عمومی برگزار می‌شد. برخی از این جشن‌ها و آیین‌ها تمام و کمال در هر ویسی یا ویکی(مناطق یا بخش‌های سیاسی) حفظ گردیده‌است. جشن مربوط به چهار راهها (محل تلاقی جاده‌ها) یا مرز‌ها یکی از این جشن‌ها و آیین‌ها بود که در زیارتگاه یا معبدی که توسط سرویوس تولیوس بنیانگزاری شده بود، برگزار می‌شد و بر مسائل مذهبی، و همینطور بر زندگی اجتماعی و سیاسی و موضوعات محلی، در اکثریت جوامع پلبیان نظارت داشت. مقامات اداری معبد که در برگزاری این آیین‌ها سهم داشتند و شامل مردمان آزاد و بردگان می‌شدند، به استثنای مقاماتی که بخاطر وضعیت یا اموالشان اغلب دارای صلاحیت مذهبی یا اداری و مذهبی در این زمینه بودند، از این روند حذف گردیدند. این آیین‌ها یا مناسک و جشن‌ها یا جشتواره‌های اجتماعی، در جریان تصفیه‌ها و اصلاحات آگوستی[که توسط امپراطور آگوستوس صورت گرفت]، همراه با اصلاحات مذهبی، و همینطور اصلاحات اجتماعی و سیاسی دستخوش تغییرات و اصلاحاتی گردیدند. آیین‌های پرستش لارس در خانواده‌ها و جوامع رومی، دست کم تا قرن چهارم میلادی دوام داشت.[۴]

در دی ماه هر سال، جشن شادیبخش «چهار راهها» برگزار می‌شد که در آن، لارس [=لارها]، یعنی نگاهبانان زمین، نیایش می‌شدند.[۵]

 

لار گالو-رومی، مربوط به دوران امپراطوری، از مجموعه تندیس های موری(نمونه ای از مجسمه های کوچک لارها، که بر روی اجاق یا آتشدان خانگی منازل قرار داده می شده است)

 

نکات دیگر

ویل دورانت در کتاب عظیم خود، تاریخ تمدن، نام لارس را جزو اساطیر اتروسکی نیز ذکر می‌کند و بیان می‌نماید که لارس جزو خدایان دوازده گانه اتروسکی محسوب می‌شده‌اند. وی در ارتباط با ویژگی‌های لارس در اتروسک می‌نویسد:

 

«لارس و پناتس [در میان خدایان دوازده گانه اتروسکی]، به شوخ طبعی شناخته می‌شدند، مجسمه‌های کوچک آنها در پرستشگاه نماینده روح کشتزار و خانه بود.»

[۶]

 

وی در جای دیگر به همراهی و ارتباط لارس (لارها) با پناتس (پنات‌ها) چنین اشاره می‌کند:

«بر فراز آتشدان[=اجاق] خانه‌های رومی، تندیس‌هایی با تاج‌هایی از گل وجود داشت که نماینده خدایان یا ارواح خانواده بودند. از میان آن خدایان، یکی لارس بود[ند] که کشتزارها، ساختمان‌ها و دارایی خانواده به دست او[کذا، صحیح: آنها] بود و دیگری پناتس یا خدایان درون خانه، که اندوخته‌های خانواده را در انبارها و گنجه‌ها و طویله‌ها حفظ می‌کردند.» [۷]

 

پانویس‌ها

↑ اساطیر رم، اثر: استیوارد پرون، ترجمه: محمدحسین باجلان فرخی، چاپ اول، صفحه: ۴۹

↑ تاریخ تمدن، ویل دورانت، ترجمه: دکتر حمید عنایت و دیگران، جلد سوم(قیصر و مسیح)، چاپ هفتم، صفحه: ۹۰۲

↑ مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۰

↑ مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۰

↑ تاریخ تمدن، ویل دورانت، ترجمه: دکتر حمید عنایت و دیگران، جلد سوم(قیصر و مسیح)، چاپ هفتم، صفحه: ۷۰

↑ تاریخ تمدن، ویل دورانت، ترجمه: دکتر حمید عنایت و دیگران، جلد سوم(قیصر و مسیح)، چاپ هفتم، صفحه: ۸

↑ تاریخ تمدن، ویل دورانت، ترجمه: دکتر حمید عنایت و دیگران، جلد سوم(قیصر و مسیح)، چاپ هفتم، صفحه: ۶۹

 

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Lares»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۰).

استیوارد پرون. اساطیر روم. ترجمهٔ باجلان فرخی. چاپ اول. تهران: انتشارات اساطیر، ۱۳۸۱. ISBN 964-331-110-4.

جان پی یر گریمال. اساطیر جهان از موسسه لاروس. ترجمهٔ مانی صالحی علامه. چاپ اول. تهران: نشر مهاجر، ۱۳۸۶. ISBN 964-8861-39-0.

ویل دورانت. تاریخ تمدن، جلد سوم(قیصر و مسیح). ترجمهٔ حمید عنایت و دیگران. چاپ هفتم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۰. ISBN 964-445-234-8.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...