مارلیک

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در تمدنهای خاموش » تمدنهای خاموش ایرانی - تپه مارلیک | ۱۰ فروردین ۱۳۹۴ - ۰۱:۳۵ | ۰ دیدگاه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مختصات: ‏۳۳″ ۲۷′ ۴۹°شرقی ‏۵۰″ ۴۹′ ۳۶°شمالی (نقشه) تپه مارلیک یک محوطهٔ باستانی در کرانهٔ خاوری سفیدرود و در درهٔ "گوهر رود" استان گیلان است. تپه مارلیک بقایای به جای مانده از تمدن باستانی متعلق به دست کم ۳۰۰۰ سال پیش است. پژوهشگران گمان می برند که این تپه آرامگاه خصوصی فرمانروایان و شاهزادگان مردمان این تمدن بوده است.

 

مارلیک

چراغعلی تپه

 

مارلیک

°۴۹٫۴۵۹۰۳۳شرقی °۳۶٫۸۳۰۵۳۳شمالی

اطلاعات کلی

کشور                ایران

استان                گیلان

شهرستان           رودبار

 

نام

گروهی از پژوهشگران نام مارلیک را برگرفته از واژگان گیلکی "مار" و "لیک" (سوراخ) می‌دانند و دلیل این نام گذاری را انبوه مارهایی که در گذشته در آن زندگی میکردند می‌دانند. گروهی دیگر مارلیک را برگرفته از نام قوم آمارد می شمارند.آنها مارلیک را ساخته شده از ۲ واژه "مارد" (اشاره به آماردها) و "لیک" (قوم) می‌دانند. اگر این نظریه درست باشد این تمدن به مردم آمارد تعلق دارد.

 

پیشینه

تپهٔ مارلیک تا سالهای دههٔ۱۳۴۰ تمدنی ناشناخته بود. در طول سالهای ۱۳۲۰-۱۳۳۰ دامنه‌های البرز جولانگاه قاچاقچیانی بود که اشیابه دست آمده از دره گوهر رود را در بازارهای عتیقه به فروش میرساندند. در سال ۱۳۴۰ بود که دره گوهر رود توسط یک تیم باستان شناس ایرانی به سر پرستی دکتر عزت‌الله نگهبان کاوش شد.در این دشت تپه‌های باستانی زیادی وجود دارند که ۵ تپه مارلیک، زینب بیجار، دور بیجار، پیلاقلعه و جازم کول از همه مهمتر هستند.

 

آثار باستانی

پژوهشگران بر این باورند که آثار باستانی این منطقه متعلق به فرمانرواینی است که در اواخر هزاره دوم و آغاز هزاهٔ اول پیش از میلاد بر این ناحیه حکومت میکردند. مردمان این تمدن مردگان خود را بنا بر آیین خود و همراه با اشیاارزشمند به خاک می سپردند. در این تپه ۲۵آرامگاه وجود دارد و در برخی از آنها بازمنده استخوان به دست آماده است. در همهٔ آرامگاه‌ها اشیایی مانند ظروف سفالین، دکمه‌های تزئینی، انواع سرگرز، پیکان، جام‌های چینی، طلا، نقره و مفرغ، خنجر، شمشیر، مجسمه‌های برنزی و سفالی، سرنیزه و کلاه‌خود و ... پیدا شده است. پارچه‌های به دست آماده نیز خبر از وجود بافندگی در هزاران سال پیش در ایران میدهند. همچنین در کاوشگری‌ها آثار ساختمان چهار دیواری پدیدار شد که در حدود ۳۰متر مساحت داشت و به نظر می‌آمد آرامگاه یا معبد باشد.

گفته می‌شود که جام‌های شیشه‌ای در این محوطه از اولین نمونه‌های صنعت شیشه سازی بشر است.

 

 

گردنبند یافت شده در مارلیک با نشان سواستیکا. نگهداری شده در موزه ملی ایران

 

فرهنگ

برای مردم این فرهنگ خورشید تا حد پرستش مهم بوده است. نقش خورشید به صورت ترنج‌های هندسی در کف بسیاری از جام‌ها و ظروف است. خورشید در مرکز همه چیز است و همه جاندران از روشنایی او زندگی میگیرند. همچنین به خاک سپردن مردگان با چنین اشیایی نشانگر اعتقاد آنها به زندگی پس از مرگ می‌باشد.

این نکته قابل ذکر است که آثار به دست آمده از این تپه به خصوص ظروف مفرقی شباهت‌های زیادی به آثار به دست آمده از سیلک کاشان دارد. پاره از باستان شناسان بر این باور هستند که اقوام سیلک در حقیقت همان مارلیک‌ها بودند که بر آثر حملهٔ آشوریها به منطقهٔ سیلک کاشان مهاجرت کردند، و سپس با پیوستن به مادها در ایجاد امپراتوری مقتدر ماد در آغاز هزاهٔ اول پیش از میلاد نقش به سزا داشتند.

 

جام مارلیک

جام مارلیک جامی از زر ناب و به ارتفاع ۱۸ سانتی متر است. ارتفاع نقش‌های برجسته جام به ۲ سانتیمتر می‌رسد. نقش میانی جام درخت زندگی است که در هر دو سوی درخت ۲ گاو بالدار که از درخت بالا میروند. هویت ایرانی سازندهٔ این جام از نمایش نیم رخ بدن حیوان‌ها و سر آنها از رو به رو آشکار است. در کفّ این جام گلی نقش بسته که در وسعت آن یک خورشید با شعاع منظم نقش بسته است.[۱][۲]

 

اسکناس های پانصد ریالی ایران بعد از تاسیس بانک مرکزی با تصویری از نقش جام مارلیک چاپ و نشر می شد . نقش جام مارلیک از سال 1341 هجری شمسی تا سال 1358 بر یک سوی این اسکناس ها جاپ می شد .

 

جستارهای وابسته

 آمارد

تپه سیلک

جام طلایی شیر دال و گاو بال‌دار مارلیک

 

نگارخانه

 

جام سیمین با حاشیه زینتی گوسفند، قرن ۱۴ تا ۱۱ پیش از میلاد. محل کشف گورستان تپه مارلیک، موزه لوور.

 

 قطعه ای از خشت آجری دارای نوشته ای به خط میخی عیلامی (تقریبا ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد) کشف شده در تپه مارلیک، موزه رزکرس مصر، سان خوزه، کالیفرنیا.

 

 کاسه‌ای از جنس خاک رس کشف شده از تپه مارلیک، موزه رزکرس مصر، سان خوزه، کالیفرنیا. این نوع کاسه می‌توانست در برگیرنده سهمیه غذایی یک روز کارگری باشد که به بیگاری گرفته می‌شده است.

 

 نوازندگان مارلیک، موزه رزکرس مصر، سان خوزه، کالیفرنیا.

 

پرفسور عزت‌الله نگهبان، در کنار اشیا کشف شده در مارلیک.

 

 پرفسور نگهبان، سال ۱۳۴۰ - تپه مارلیک.

 

 

قطعه‌ای از خشت آجری (وارونه)، دارای نوشته میخی عیلامی (حدود ۱۰۰۰ پیش از میلاد) تپه مارلیک، موزه رزکرس مصر، سان خوزه، کالیفرنیا. میخهای افقی شروع کننده واژه هستند، عمودی‌ها انتهای سمت راست واژه را تشکیل می‌دهند. خط اول (در پایین تصویر) پنج علامت خط میخی دارد که همگی با میخهای عمودی پایان می‌یابند.

 

دستبند برنزی، مارلیک، موزه رزکرس مصر، سان خوزه، کالیفرنیا.

 

پانویس

↑Encyclopædia Iranica | Articles

↑ تپه مارلیک در استان گیلان

رده‌های صفحه: بناهای تاریخی ایرانکاو

 

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب