رمزگشایی از جاودانگی سلول‌های سرطانی

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

دانشمندان موفق به شناسایی راز چگونگی جاودانگی سلول‌های سرطانی شدند.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در سلول‌های سرطانی مکانیزم‌های طبیعی حاکم بر چرخه حیات سلولی بلااستفاده می‌شوند. سلول‌های سرطانی به تقسیم بی‌نهایت خود بدون انقراض ادامه داده و به سرعت تومورهای در حال رشد را خلق می‌کنند.

دانشمندان سوییسی یک مجموعه پروتئینی دخیل در این فرایند کنترل نشده را کشف کرده‌اند و امیدوارند بتوانند از آن در توقف تشکیل تومور استفاده کنند.

تمامی سلول‌های انسان مجهز به یک مکانیزم خودکار خودنابودگر هستند. آن‌ها طوری برنامه‌ریزی شده‌اند که پس از چند تقسیم می‌میرند. این ساعت درونی برای محققان حوزه سرطان از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا بسیاری از اشکال سرطان نارسایی و نقص موجود در این مکانیزم زمان‌بندی‌کننده درونی را نشان می‌دهند.

سلول‌های سرطانی به تقسیم بی‌نهایت خود ادامه داده و از لحظه‌ای که در آن یک سلول نرمال خود را نابود می‌کند، گذر می‌کنند.

محققان به این نکته پی بردند که چگونه این نارسایی در یک تومور تنظیم می‌شود. جاودانگی سلولی که مشخصه شکل‌گیری سرطان است به عملکرد خطرناک سلول‌های جنین در حال رشد بازمی‌گردد. در انتهای هر کروموزوم نوعی توالی دی ان ای موسوم به تلومر وجود دارد که طول آن توسط آنزیم تلومراز مدیریت می‌شود.

این توالی نشان‌دهنده طول عمر سلول است و هر بار که سلول تقسیم می‌شود، کوتاه‌تر شده و به هنگام اتمام تلومر سلول می‌میرد. این ذخیره به اکثر سلول‌ها امکان می‌دهد که حدود 60 بار تقسیم شوند که این رقم برای ایفای نقش سلول در موجود زنده بدون تسلیم شدن در مقابل جهش ژنتیکی غیرقابل اجتناب کافی است.

به طور طبیعی هنگامی که یک مرحله جنینی کامل می‌شود، سلول‌ها به استثنای سلول‌های بنیادی جنسی، تلومراز را متوقف می‌کنند. اما گاهی یک سلول جهش پیدا کرده و تولید آنزیم را بازفعال می‌کند به طوری که به هنگام تقسیم شدن، تلومر به جای کوتاه‌تر شدن بلندتر می‌شود. این همان نکته‌ای است که به سلول‌های سرطانی جاودانگی می‌بخشد.

این جهش برای ایجاد سرطان کافی نیست؛ اما جاودانگی سلولی عنصری اساسی در تشکیل تومور در 90 درصد سرطان‌هاست.

محققان امیدوارند رشد افسارگسیخته سلول‌های سرطانی را از طریق هدف قرار دادن این مکانیزم با استفاده از دارودرمانی متوقف کنند؛ اما حتی در یک سلول سرطانی، تلومر به طور غیرقابل تعریفی طولانی نمی‌شود و با هر تقسیم سلول مانند اکثر سلول‌ها 60 نوکلئوتید از دست می‌دهد؛ با این حال پس از آن، تلومراز فعال شده موجب بازگشت همین تعداد می‌شود. ساعت درونی به صفر ری‌استارت شده و سلول جاودانه و نامیرا می‌شود. در این جا این پرسش وجود دارد که چه چیز تلومر را از طولانی‌شدن غیرقابل تعریف بازمی‌دارد.

تیم تحقیقاتی مزبور توانست پاسخی برای این پرسش بیابد. آن‌ها سه پروتئین را که به یکدیگر می‌پیوندند و سپس خود را به تلومر متصل می‌کنند، شناسایی کردند. این مجموعه پروتیینی از عملکرد تلومراز بر روی تلومر جلوگیری می‌کند، اما در سلول سرطانی زمانبندی آن‌ها متوقف شده و دخالتشان بسیار دیر رخ می‌دهد.

چنان‌چه دانشمندان بتوانند عملکرد این پروتئین‌ها را به جلو بیاندازند یا مکانیزم مشابهی را بازتولید کنند، سلول سرطانی، مرگی طبیعی را تجربه خواهد کرد.

هنوز زمان زیادی تا کاربردهای بالینی این کشف مانده، با این حال این موفقیت می‌تواند به آن‌ها امکان شناسایی اهداف بالقوه برای نمونه یک پروتئین دوم که این سه سلول به آن می‌چسبند را بدهد.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...