آیا فرشتگان و ملائک، جسم دارند؟

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی در سایه روشن » فرشتگان | ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۲:۰۱ | ۰ دیدگاه

پبرامون این که ملائکه مجرد هستند و یا دارای جسم می باشند چند دیدگاه وجود دارد:

 

آیة الله مکارم شیرازی با استفاده از آیات قرآن خصوصیاتی را برای ملائکه ذکر می کنند.(1) و می فرمایند : " بدون شک با این اوصاف نمیتوانند از این ماده کثیف عنصرى باشند، ولى مانعى ندارد که از اجسام لطیفى آفریده شده باشند."

امام خمینی ره می فرماید: حق آن است که از برای ملائکة الله اصنافی کثیره است که بسیاری از آن ها مجردند و بسیاری از آن ها جسمانی برزخی هستند.(2)

بعضی فلاسفه قائل به تجرد مطلق ملائکه شده اند.یکى از دلیل ‏هایشان این آیه از قرآن است که مى ‏فرماید:«وَ ما مِنَّا إِلاَّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ» (3) «و هیچ یک از ما (فرشتگان) نیست مگر این که براى او (مقام و) مرتبه ‏اى معین است»

یعنى ملائکه یک مقام معلوم دارند و این، ویژگى موجود مجرد است که کم و زیاد و استعداد رشد نداشته و ثابت است. پس این گروه از فلاسفه، مقام معلوم را مقام ثابت مى ‏دانند و وقتى مقام ثابت شد، ناچاریم بگوییم ملائکه مجردند.

اما بسیاری متکلمان و بسیارى از مفسران، این نظر را قبول ندارند؛ زیرا مقام معلوم مى ‏تواند به معناى وظیفه، مسئولیت و پایگاه خاص باشد؛ در حالى که انسان به دلیل اختیار خیر و شر، مى ‏تواند در چندین مقام قرار بگیرد.

همچنین بسیاری از آیات و روایات این مطلب (تجرد مطلق ملائکه) را رد می کند چون در این روایات و آیات برای ملائکه مکان، زمان و صف کشیدن و... مطرح شده، حال آن که مجرد مطلق از این اوصاف بریء است.

بنا به آیات قرآن و روایات ، فرشتگان مى ‏توانند تمثل پیدا کنند و حتى به شکل انسان در آیند؛ چنان‏ که در قرآن مجید مى‏ خوانیم: فرشتگانى به صورت میهمان بر حضرت ابراهیم‏ علیه السلام وارد شدند و بشارت فرزنددار شدن حضرت ابراهیم را دادند و از سوى دیگر، خبر عذاب قوم لوط را آوردند؛ در حالى که به دلیل فرشته بودن، از خوردن غذایى که براى آنها آماده شده بود، خوددارى کردند!

هم‏ چنین از روایات فراوانى فهمیده مى‏ شود که بارها جبرئیل به شکل جوانى به اسم «دحیه کلبى» (4) «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ‏ علیه السلام قَالَ إِنَّ أَبَاذَرٍ أَتَى رَسُولَ اللَّهِ‏ وَ مَعَهُ جَبْرَئِیلُ‏ علیه السلام فِی صُورَةِ دِحْیَة الْکَلْبِیِّ...». در مى ‏آمده و او یکى از زیباترین جوان‏ هاى آن زمان بوده است.

 

بعضی از محدثین مخالف مفسرین و حکما هستند و قائل به تجسم ملائکه هستند.

دلائلی هم ارائه نمودند که ضعیف وا رد شده است. امام خمینی (ره) می ‌فرماید: بدان که بین محدثین و محققین اختلاف است در تجسم ملائکه الله: کافّه حکما و محققین و بسیاری از فقهاء، قائل به تجرد آنها و تجرد نفس ناطقه شدند و برای آنها برهان های متین اقامه فرموده ‌اند و از بسیاری روایات و ‌آیات شریفه نیز استفاده تجرد می ‌شود.(5)

نتیجه : آنچه که مسلم است این است که ملائکه مجردند و دارای ماده نیستند.

برخی از آنها دارای تجرد عقلی هستند لذا ماده و خصوصیات ماده مثل شکل و رنگ را ندارند و برخی هم مثالی هستند .

همچنین قابل تذکر است که آن چه که در روایات پیرامون هیئت و شکل فرشتگان آمده همه از باب تمثل است معنای تمثل ملک این است که ملک در ظرف ادراک بیننده به صورت خاصی (انسان ـ شکل زیبا یا زشت) در می آید در حالی که بیرون از ظرف ادراک او واقعیت و خارجیت دیگری دارد و آن عبارت از صورت ملکی است.(6)

 

پرسش :آیا فرشتگان و ملائک، از احوال انسان‌ها در دنیا و آخرت باخبر می‌شوند؟

پاسخ : از آیات و روایات استفاده می شود که ملائکه شاهد و ناظر اعمال انسان هستند و اعمال انسان را ثبت و ضبط می کنند.یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ﴿7﴾ آنچه را مى‏ کنید مى‏ دانند.

علامه طباطبایی (ره) در تفسیر آیه فوق می فرمایند:

ملائکه به افعال بشر با همه جزئیات و صفات آن احاطه دارند، و آن را همانطور که هست حفظ مى کنند.....((یعلمون ما تفعلون )) دلالتى بر این معنا هست که نویسندگان داناى به نیات نیز هستند، چون مى فرماید: آنچه انسانها مى کنند مى دانند، و معلوم است که بدون علم به نیات نمى توانند به خصوصیات افعال و عناوین آنها، و اینکه خیر است یا شر، حسنه است یا سیئه علم پیدا کنند، پس معلوم مى شود ملائکه داناى به نیات نیز هستند.(8)

در آیه دیگری خداوند می فرماید:

إِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیَانِ عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ﴿9﴾ به خاطر بیاورید هنگامی که دو فرشته راست و چپ که ملازم انسان هستند اعمال او را دریافت می‏ دارند.

از این آیه به دست می آید که آن ها همراه انسان هستند و همراه انسان بودن، کنایه از این است که همیشه مواظب و مراقب اعمال او هستند، و به هر جا رود و در هر حالتی قرار گیرد، او را زیر نظر می گیرند، و اعمال و حرکات و سخنان او را شبانه روز ضبط می کنند و اگر همراه او نبودند، جهت راست و چپ برای آن ها تعیین نمی کرد.

همچنین در آیات و روایات تصریح شده است که یکی از شهادت دهندگان در دادگاه عدل الهی ، ملائکه هستند و طبیعتا ملائکه باید علم به افعال و نیات انسان داشته باشند تا بتوانند شهادت دهند. وَ جَاءَت کلُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سائقٌ وَ شهِیدٌ(10)و هر فرد که به عرصه قیامت مى آید یک نفر از پشت سر او را مى راند و یک نفر هم گواه با او است.

غالب مفسران در تفسیر این آیه گفته اند ، دو فرشته با هر انسانى مى آید یکى او را سوق میدهد و دیگرى گواه اعمال او است .(11)

اثبات فلسفی علم فرشتگان : در پست های قبل ثابت شد که ملائکه مجرد هستند. فلاسفه قائل هستند که علم مجرد است و علم را حضور مجرد نزد مجرد دیگر تعریف کرده اند . و چون ملائکه مجردند در حقیقت علم هم در مجردات ظهور می ‌کند، پس ملائکه نسبت به مراتب پایین‌تر از خود علم دارند.

نتیجه :فرشتگان در دنیا ناظر اعمال و رفتار انسانها هستند و در آخرت بر چیزهایی که در دنیا مشاهده کرده‌اند، گواهی می ‌دهند.

---------------------------------------------

1- ر.ک : تفسیر نمونه ،ج 18 ،صص 174-176.

2- امام خمینی , آداب الصلاة, ص 364 با تلخیص .

3- صافات / 164.

4- الکافى، ج 2، ص 587.

5- آداب الصلوه، تهران، نشر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1370، ص 364.

6- ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج17، ص 13.

7- انفطار/۱۲.

8- ترجمه تفسیر المیزان ،ج 20 ،ص372.

9- ق/۱۷.

10- ق/21.

11- تفسیر نمونه ،ج 22 ،ص 259.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...
موضوعات
دانلود جدید ترین فیلم های ایرانی
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود گشت ارشاد ۲
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم سلام بمبئی
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم خوب بد جلف
دانلود فیلم لاک قرمز
دانلود فیلم لاک قرمز
لیست دانلود
آخرین مطالب
متن خبری

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید:

© تمامی حقوق برای کانی وب محفوظ است.

قدرت گرفته از کانی وب