بررسی تطبیقی نشانه‏های ظهور

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

نشانه‏های ظهور 616

یکی از باورهای مشترک میان همه ادیان الهی، اعتقاد به ظهور منجی و رهاننده‏ای است که می‏آید و جهان را مملو از نور و نیکی می‏کند . ظهور این منتظر نیز با وقایع و حوادثی خاص توام است که در منابع ادیان مختلف، کم و بیش مشابهتهایی میان آنها دیده می‏شود . این مقاله نگاهی تطبیقی به برخی نشانه‏های ظهور در اسلام و مسیحیت دارد که امید است در مجالی دیگر به تفصیل به هر یک پرداخته شود .

نشانه‏های ظهور

رخدادهایی که براساس پیش‏بینی معصومین (ع) در آستانه ظهور موعود (ع) پدید خواهند آمد، نشانه‏های ظهورند و اگر چه زمان ظهور بر هیچ‏کس روشن نیست اما، تحقق این نشانه‏ها نویدبخش نزدیکی ظهور است .

در روایات اسلامی نشانه‏های ظهور به دو دسته نشانه‏های حتمی و نشانه‏های غیر حتمی تقسیم شده‏اند . علائم حتمی ظهور آنهایی هستند که تحققشان بدون هیچ قید و شرطی الزامی است; اما علائم غیر حتمی، نشانه‏هایی هستند که ممکن است تغییر یابند و یا به کلی حذف شوند .

در سخنان عیسی مسیح (ع) و نیز نوشته‏های رسولان او نشانه‏هایی از هر دوگونه ذکر شده است که با آنچه در روایات ما آمده، هماهنگیهای کلی دارد . برخی از این نشانه‏ها عبارتند از:

1 . صیحه آسمانی:

یکی از حوادثی که در فاصله کمی از قیام مهدی منتظر (ع) رخ می‏دهد، ندایی است که از آسمان برخاسته و نام حضرت قائم را به گوش تمام جهانیان می‏رساند . شیخ طوسی، نعمانی و شیخ صدوق در کتابهای خود روایات زیادی را در این مورد نقل کرده‏اند که در اینجا به یک مورد اشاره می‏شود:

نعمانی به سند خود از امام محمد باقر (ع) چنین نقل می‏کند: [1]

آن ندای آسمانی بر نخواهد خاست مگر در ماه رمضان که ماه خداست . آن ندا از جبرئیل است که خطاب به مردم سر داده می‏شود و نام قائم را در همه جا طنین‏انداز می‏سازد تا آنجا که همه ساکنان زمین از شرق تا به غرب آن را ندا را خواهند شنید . از وحشت‏شنیدن آن ندا هر کس که در خواب فرو رفته بیدار شده و هر کس برپا ایستاده ناچار به نشستن می‏شود و هر کس بر زمین نشسته به ناگاه از جای برمی‏خیزد . پس رحمت الهی بر کسی باد که این ندا را بشنود و به آن پاسخ گوید .

در باور مسیحیان نیز از نشانه‏های آمدن منجی، ندایی است که از آسمان برمی‏خیزد و یاران مسیح را گرد هم می‏آورد:

و سرانجام نشانه آمدن من در آسمان ظاهر خواهد شد . آنگاه مردم دنیا مرا خواهند دید که در میان ابرهای آسمان، با قدرت و شکوهی خیره کننده می‏آیم و من فرشتگان خود را با صدای بلند شیپور خواهم فرستاد تا برگزیدگان مرا از گوشه و کنار زمین و آسمان گرد آورند . [2]

2 . آتشی از آسمان:

در بعضی از روایات اسلامی به آتش زرد و سرخ خامی اشاره شده که از مقدمات ظهور حضرت مهدی (ع) است . از امام صادق (ع) روایت‏شده که فرمود:

وقتی آتش بزرگی از سوی مشرق مشاهده گردید که در بعضی شبها بالا می‏آید، در آن هنگام گشایش کار مردم پدید می‏آید و این آتش اندکی قبل از ظهور قائم خواهد بود . [3]

و از امام باقر (ع) روایت‏شده که فرمود:

وقتی از جانب مشرق آتشی بزرگ و سرخ خام مشاهده نمودید که سه یا هفت روز بالا می‏آید . در آن هنگام به خواست‏خدا منتظر فرج آل محمد (ص) باشید و خدا عزیز و حکیم است . [4]

در نسخه خطی ابن حماد از ابن معدان نقل شده است که گفت: [5]

وقتی در ماه رمضان ستونی از آتش از جانب شرق در آسمان مشاهده نمودید تا می‏توانید مواد غذایی و خوراک تهیه نمایید که آن سال قحطی خواهد بود .

در انجیل لوقا نیز از آتشی شبیه آنچه در روایات اسلامی آمده به عنوان نشانه‏ای از ظهور یاد شده است:

در آن زمان، دنیا مانند زمان لوط خواهد بود که مردم غرق کارهای روزانه‏شان بودند، می‏خورند و می‏نوشیدند و خرید و فروش می‏کردند، می‏کاشتند و می‏ساختند تا صبح روزی که لوط از شهر سدوم بیرون آمد و آتش گوگرد از آسمان بارید و همه چیز را از بین برد . بلی به هنگام بازگشت من، اوضاع دنیا به همین صورت خواهد بود . [6]

3 . خروج دجال:

این نشانه، در کتابهای اهل سنت، از نشانه‏های برپایی قیامت دانسته شده است ولی در منابع روایی شیعه، از نشانه‏های ظهور به شمار می‏رود . براساس آنچه از ظاهر اخبار استفاده می‏شود، دجال فردی است که در آخرالزمان و پیش از قیام مهدی (ع) خروج می‏کند و غیر عادی است و با انجام کارهای شگفت‏انگیز جمع زیادی از مردم را می‏فریبد و سرانجام به دست عیسی مسیح (ع) در کنار دروازه «در» در منطقه شام به هلاکت می‏رسد . [7]

پیامبر اکرم (ص) می‏فرماید:

قیامت‏برپا نمی‏شود، تا وقتی که مهدی (ع) از فرزندانم قیام کند و مهدی (ع) قیام نمی‏کند، تا وقتی که شصت دروغگو خروج کنند. [8]

یا می‏فرماید:

پیشاپیش برپایی قیامت، خروج دجال است و پیش از دجال، سی دروغگو، یا بیشتر خواهند بود. [9]

در کتاب مقدس نیز اطلاعات جامعی پیرامون دجال آمده است . البته واژه دجال (antichrist) تنها در مسایل یوحنا وارد شده اما ادعا شده است که در مکاشفه یوحنا، وسایل پولس و با صراحت کمتری در اناجیل و کتاب دانیال نیز مترادفهای این واژه به کار رفته است . [10]

در مسایل یوحنا آمده است:

فرزندان عزیزم، پایان دنیا نزدیک شده است . شما حتما درباره ظهور دجال که دشمن مسیح است چیزهایی شنیده‏اید . حتی الان نیز مخالفین مسیح همه جا دیده می‏شوند. [11]

یوحنا نیز از چندین دجال سخن می‏گوید ولی بین دجالان بسیار و یک دجال فرق می‏گذارد:

دجال می‏آید . الحال هم دجالان بسیار ظاهر شده‏اند . [12]

4 . خسوف و کسوف:

دیگر از نشانه‏های ظهور، کسوف در نیمه ماه رمضان و خسوف در آخر و یا اول همان ماه است که در احادیث فراوانی از آنها نام برده شده است .

امام باقر (ع) می‏فرماید:

برای مهدی ما، دو نشانه است که از هنگامی که خداوند آسمانها و زمین را خلق فرمود، سابقه ندارد: خسوف در اول ماه رمضان و کسوف در نیمه همان ماه . [13]

در منابع مسیحی نیز سخن از خورشید گرفتگی و تیرگی ماه به عنوان نشانه‏های ظهور به میان آمده است:

پس از این مصیبتها، خورشید تیره و تار خواهد شد و ماه دیگر نخواهد درخشید، ستاره‏ها خواهند افتاد و آسمان دگرگون خواهد شد . آنگاه تمام مردم، مرا خواهند دید که در ابرها با قدرت و شکوه عظیم می‏آیم . [14]

5 . جنگهای خونین و قتلهای فراوان:

روایتهای اسلامی خبر از وقوع جنگها، فتنه‏ها و آشوبهای گسترده و فراوان در آخرالزمان و در آستانه ظهور امام مهدی (ع) می‏دهند، فتنه‏هایی که پی‏درپی می‏رسند و سرزمینهای بسیاری را دربر می‏گیرند .

پیامبر اکرم (ص) از این فتنه‏ها چنین یاد می‏کنند:

فتنه‏ای به پا می‏شود و به دنبال آن فتنه‏ای دیگر برمی‏خیزد . فتنه اولی در مقایسه با دومی همانند تازیانه خوردن است در مقایسه با ضربات لبه تیز شمشیر! سپس فتنه‏ای پدید می‏آید که همه محرمات در آن حلال شمرده شود، آنگاه خلافت‏به بهترین مردم روی زمین می‏رسد در حالی که او در خانه‏اش نشسته باشد . [15]

و نیز در جایی دیگر فرمودند:

بعد از من چهار فتنه بر شما فرود آید که در اولی خونها مباح می‏شود، در دومی خونها و ثروتها مباح می‏گردد، در سومی خونها و ثروتها و ناموسها مباح می‏شود و در چهارمی آشوبی کور و کر جهان را مضطرب می‏سازد . [16]

در منابع مسیحی نیز به وقوع جنگها و قتلهای فراوان اشاره شده است:

از دور و نزدیک خبر جنگها به گوشتان خواهد رسید . اما پریشان نشوید، زیرا جنگها درگیر خواهند شد اما آخر دنیا در آن زمان نیست . [17]

قومها و ممالک جهان با یکدیگر به ستیز برخواهند خاست . [18]

در نقاط دور و نزدیک جنگهای بسیاری بروز خواهد کرد ولی این علامت فرا رسیدن آخر زمان نیست . [19]

6 . زیاد شدن گناهان و مفاسد اخلاقی:

علامه مجلسی، در باب نشانه‏های ظهور، روایتی را از امام صادق (ع) آورده که در آن، بیش از یکصد نوع گناه و انحراف اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی و فرهنگی که در دوران غیبت، دامنگیر جوامع اسلامی می‏شود، پیشگویی شده است . از جمله: رشوه‏خواری، قماربازی، شرابخواری، زیاد شدن زنا، لواط، قطع صله رحم، سنگدل شدن مردمان، اهتمام مردم تنها به شهوت و شکم، از میان رفتن شرم، نپرداختن زکات و خمس، کم‏فروشی، بی‏اعتنایی به اوقات نماز، آراستن مساجد به زیورآلات، گزاردن حج‏به انگیزه‏های مادی و برای غیر خدا، رعایت نکردن احترام بزرگترها، پیروی از ثروتمندان، صرف کردن سرمایه‏های عظیم در فساد و ابتذال و بی‏دینی، چاپلوسی و تملق‏گویی و ... [20]

در باور مسییحان نیز به افزایش گناه و فساد به عنوان نشانه‏های ظهور و حوادث آخرالزمان اشاره شده است:

این را نیز باید بدانی که در زمانهای آخر، مسیحی بودن بسیار دشوار خواهد بود زیرا مردم خداپرست، پول‏دوست، مغرور و متکبر خواهند بود، و خدا را مسخره کرده، نسبت‏به والدین نامطیع و ناسپاس خواهند شد و دست‏به هر عمل زشتی خواهند زد . مردم سنگدل و بی‏رحم، تهمت‏زن و ناپرهیزکار، خشن و متنفر از خوبی خواهند بود و کسانی را که می‏خواهند زندگی پاکی داشته باشند به باد تمسخر خواهند گرفت . در آن زمان، خیانت در دوستی امری عادی به نظر خواهد آمد، انسانها خود رای، تندخو و مغرور خواهند بود و عیش و عشرت را بیشتر از خدا دوست‏خواهند داشت . به ظاهر افرادی مومن، اما در باطن بی‏ایمان خواهند بود . فریب اینگونه اشخاص خوش ظاهر را نخور .[21]

بسیاری برخاسته، خود را نبی معرفی خواهند کرد و عده زیادی را گمراه خواهند نمود، گناه آنقدر گسترش پیدا خواهد کرد که محبت‏بسیاری سرد خواهد شد .[22]

کلام آخر:

با توجه به این نشانه‏ها و نیز علائمی دیگر که بی‏شک واقع خواهد شد و معصومین (ع) به آنها اشاراتی فرموده‏اند، به نزدیکی باور مسلمانان و مسیحیان پیرامون موضوع آخرالزمان پی می‏بریم و این امر می‏تواند سرآغازی برای مطالعه‏ای دقیق‏تر در خصوص مهدویت‏باشد . ان‏شاءالله[23] (سهیلا صلاحی اصفهانی)

[1]- در انتظار موعود، ص‏103 .

[2]- متی، 24: 30 و 31 .

[3]- بحارالانوار، ج‏52، ص‏240 .

[4]- بحارالانوار، ج‏52، ص‏230 .

[5]- عصر ظهور، ص‏297 .

[6]- لوقا، 17: 28 و 29 و 30 .

[7]- حوزه، ش‏71، ص‏262 .

[8]- ارشاد، ج‏2، ص‏371 .

[9]- بحار، ج‏52، ص‏300 .

[10]- موعود، ش‏31، دجال (آنتی کریست در کتاب مقدس) .

[11]- رساله اول یوحنا، 2: 18 .

[12]- رساله اول یوحنا، 2: 18 .

[13]- منتخب‏الاثر، ص‏444 .

[14]- مرقس، 13: 24، 25، 26 .

[15]- روزگار رهایی، ص‏894 (به نقل از الحاوی للفتاوی، ج‏2، ص‏136) .

[16]- همان، ص‏896 .

[17]- متی، 24: 6 .

[18]- متی، 24: 7 .

[19]- مرقس، 12: 7 .

[20]- حوزه، ش‏71، ص‏273 .

[21]- نامه دوم پولس به تیمورتائوس، 3 .

[22]- 22 . متی، 24: 11، 12، 13 .

[23]- منابع و مآخذ: (به ترتیب اهمیت در نقل مطالب)

  1. CD نور، 2، جامع‏الاحادیث - مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی .

2 . انجیل عیسی مسیح (ع) .

3 . کامل، سلیمان، روزگار رهایی، ترجمه علی‏اکبر مهدوی‏پور .

4 . کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه عباس جلالی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم 1371

5 . شفیعی سروستانی، ابراهیم، در انتظار موعود، موسسه فرهنگی موعود، چاپ اول 1376 .

6 . حوزه، شماره 71 و 70 ویژه‏نامه حضرت بقیه‏الله‏الاعظم (عج)، مهر، آبان، آذر و دی 1374 .

7 . موعود، شماره 31، فروردین و اردیبهشت 1381 (دجال: مترجم اسماعیل نعمت‏الهی) .

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...