داهیر

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
داهیر، در افسانه‌ها و اساطیر ایرانی نام نوعی ماهی بسیار بزرگ است که بنا به برخی روایات، حتی از عوج هم بزرگتر است.   منبع جان.راسل.هینیلز. شناخت اساطیر ایران. ترجمهٔ باجلان فرّخی. چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر، ۱۳۸۵. ISBN 964-331-264-X.

داراب‌نامه (طرسوسی)

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۱ دیدگاه
داراب‌نامهٔ طرسوسی یا داراب‌نامهٔ طرطوسی داستانی‌است منثور در احوال داراب پادشاه کیانی، نوادهٔ او روشنک با لقب بوران‌دخت (دختر داراب پسر داراب) و اسکندر رومی [=مقدونی]. صورت کنونی داستان تحریر ابوطاهر طرسوسی (یا طرطوسی) است و از همین روی کتاب را با عنوان دارابنامهٔ طرسوسی می‌شناسند. داستان«داراب...

خسرو و شیرین

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
نسخهٔ خطی خسرو و شیرین نظامی گنجوی. نویسندهٔ نسخه: میرصدیق   خسرو و شیرین منظومه‌ای از نظامی گنجوی است که در آن از لحن باربد سخن رفته‌است. نظامی این منظومه را در چهارچوب‌های زندگی خسرو در بزم شیرین، هنگام فرار از مقابل بهرام چوبینه و شب نشینی‌های آن دو با هم و غزل هر یک از کنیزان خسرو و شیرین و ...

خر سه پا

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
خر سه پا، در افسانه‌ها و اساطیر ایرانی و معتقدات آیین زرتشت، موجودی اسطوره ای و ساکن دریای فراخکرد است، که احتمال می‌رود یکی از خدایان پیش زرتشتی باشد. [۱] این موجود اساطیری شگفت‌انگیز، تشتر را در تقسیم و جمع آوری آب‌های دریای فراخکرت یاری می‌کند. [۲] معرفی خر سه پا، باشنده یا موجودی بسیار شگفت ...

حمزه‌نامه

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
نقاشی از حمزه‌نامه، دفتر ۷ شماره ۳۸ که جنگ مازندران را به تصویر کشیده‌است.   حمزه‌نامه مجموعه داستان مصور فارسی است که موضوع آن دلاوری‌ها و قهرمانی‌های حمزه عموی محمد بن عبدالله (پیامبر اسلام) می‌باشد. نگارش این داستان به قرن پانزدهم میلادی باز می‌گردد و نام مولفش مشخص نیست. ویژگی اصلی کتاب حمزه...

چیستا

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
چیستا ایزدبانوی ایرانی است. معنای چیستا، دارنده راه‌های خوب و آموزنده و راهنمای راه‌های خوب است. به همین دلیل او را ایزدبانوی دانش هم می‌دانند. چیستا یعنی : الهه هوش و دانایی نزد ایرانیان باستان. (رضا جعفری) او را ایزدبانویی می‌دانند که با سروش، همیشه میترا را همراهی می‌کنند. سپیدپوش است و در طر...

چیچست

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
چیچَست یا چئی‌چسته به معنی سپیدی درخشان دریاچه‌ای در ایران شرقی است. به روشنی مشخص نیست که این دریاچه در کجا واقع شده‌است. نام این دریاچه در اوستا در رابطه با آناهیتا آمده‌است و باید در سرزمینی قرار گرفته باشد که رود سیحون از آنجا می‌گذرد. از دریاچه آرال در اوستا با لفظ وئوروکشه یاد شده‌است اگر ...

چمروش

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
چَمروش یا چمروش مرغ، در بندهش مرغی غول آسا است که انیرانی را که سودای گزند به ایران را دارند، نابود می‌کند. بدین روایت چمروش مرغی است که چونان مرغان دیگر میان آسمان و زمین پرواز می‌کند و کاری بزرگ به انجام می‌رساند. در این روایت بسیاری از مردمان انیرانی، هر سه سال بر سر البرز برای رفتن به سرزمین...

چشمک‌دیو

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
  چَشمک در جمع چشمگان دیوان برپایه اسطوره‌های مزدیسنا دیوی است که زمین‌لرزه و گردباد پدید می‌آورد و به ستیز با ابر و باد سودمند می‌پردازد.[۱] در بندهش، چشمک دیوی معرفی شده که با به هم زدن یک چشم، زمین لرزه و با به هم زدن چشم دیگر، گردباد ایجاد کند و به پتیاره گی، دشمن ابر شود.[۲] این دیو در اسطو...

جنگ دوازده‌رخ

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
جنگ دوازده‌رخ جنگی بود که به خون‌خواهی سیاوش بین ایرانیان و تورانیان در گرفت. در این جنگ رهام، پهلوان ایرانی بارمان پهلوان تورانی را از پای درآورد. پیران وزیر افراسیاب نیز در همین جنگ کشته‌شد.   منبع   شاهنامه ...

جمشید

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
جمشید یکی از پادشاهان اسطوره‌ای ایرانی‌است و قدمتی بس کهن دارد. نام او در اوستا و متون پهلوی و متنهای دوران اسلامی آمده‌است. در اسطوره‌های ایرانی کارهایی سخت بزرگ به او نسبت داده شده‌است. در شاهنامه، جمشید، فرزند طهمورث و شاهی فرهمند است که سرانجام به خاطر خودبینی و غرور فرّه ایزدی را از دست می‌...

جام چهل‌کلید

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
جام چهل‌کلید یا چهل بسم الله ظرفی برنجی است که همه جایش چهل آیه که با «قل» شروع می‌شود، حک کرده‌اند و چهل کلید کوچک با زنجیر به آن زده‌اند. جام چهل کلید را جام تفأل و غیب گویی نیز نامیده‌اند. این گونه جام برنجی که در سده ۱۵_۱۶ میلادی با نقوش و زمینه مشکی با دست کنده کاری می‌شد، در دوران پیش از د...

جام جم

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
جام جم، یا جام جهان‌نما، جامی بود که همهٔ عالم در آن نموده می‌شد. این جام به جام کی‌خسرو مشهور بود تا این‌که در قرن ششم به مناسبت شهرت جمشید و یکی‌دانستن او با سلیمان، جام مزبور را به جمشید نسبت دادند و آن را جام جم و «جام جمشید» نام نهادند. همچنین، به آن «جام جهان‌نما»، «جام گیتی‌نما»، «آیینهٔ ...

تیشتر

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
تیشتر در زبان پهلوی یا تیشتره در اوستا یا تشتریا تیر در منابع زرتشتی ایزد باران دانسته شده‌است. ستاره مظهر او شباهنگ است. هرسال پس از چیرگی بر اپوش (دیو خشکسالی) مخزن باران در دریای فراخکرد را باز می‌کند. ماه هشتم تقویم ایرانی، آبان، متعلق به فرشته بزرگ تیشتر است. در این ماه به وفور بارندگی پیش ...

تور

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه
تور بر پایه اسطوره‌های ایرانزمین دوم پسر از سه پسر فریدون و شاه توران بود. او به همدستی برادر بزرگ‌ترش سلم بر کوچک‌ترین برادرشان ایرج شوریدند و او را کشتند. همانگونه که گفته شد تور نخستین شاه و پدید آورنده سرزمین توران بود.معنای واژه تور را در پارسی دلیر و پهلوان گفته اند. تور را گاهی تورج نیز گ...