علل و راه حل خوابگردی

نوشته شده توسط:کیوان فیض مرندی | ۰ دیدگاه

وقتی صحبت از اختلالات خواب می شود، ذهن بیشترمان می رود به سمت دیر به خواب رفتن یا زوداز خواب بیدارشدن. ولی حقیقت این است که بیماری های خواب، طیفی بسیار گسترده تر از این دو مورد دارند و یکی از آنها اختلال خواب گردی است.... 

 

 حدود ۱۰درصد از افراد در طول زندگی حداقل یک مرتبه دچار اختلال راه رفتن در خواب می شوند. این پدیده که گاه به صورت اختلال در می آید، توزیع وسیعی دارد و به همین میزان ازنظر شدت و تعداد دفعات نیز گسترده است. خوشبختانه در بیشتر موارد، این حالت ازنظر زمانی کوتاه مدت است و بنابراین خطرناک محسوب نمی شود اما در مواردی که اختلال طولانی شود، ممکن است بیمار طی این دوره ها به خود صدماتی را وارد کند. عمده بیماران در گروه سنی قبل از نوجوانی قرار دارند.

با افزایش سن از شیوع بیماری کاسته ولی به شدت آن افزوده می شود. خوابگردی که سومنامبولیسم نیز نامیده می شود، شامل یک رشته رفتارهای پیچیده است که در ثلث اول شب و در خلال مراحل خوب عمیق شروع می شود و اغلب (ولی نه همیشه) به ترک بهتر و راه انداختن می انجامد که بدون هوشیاری کامل و خاطره بعدی از این دوره است.

 

  • علل خوابگردی

امروزه مشخص شده است که برخلاف تصورات گذشته، علت اختلال خوابگردی فقط محدود به مسایل روانی نمی شود. در اصل علت مجموعه ای از عوامل است که یکی از آنها استرس ها و فشارهای روانی می باشد. در عین حال تغییر در میزان برخی مواد شیمیایی در مغز نیز در بروز این حالت دخیل است. گاه سوء مصرف برخی مواد نیز می تواند به این اختلال منجر شود. خستگی مفرط یا محرومیت قبلی از خواب سبب تشدید حمایت می شود. خوابگردی معمولا بین سنین چهار و هشت سالگی شروع می شود. اوج شیوع آن در سن ۱۲ سالگی است. در مجموع این اختلال در میان پسرها شایع تر از دخترها است. حدود ۱۵ درصد از کودکان گاهی دچار خوابگردی می شوند و این اختلال یک زمینه خانوادگی دارد. فعالیت هایی که در حین اختلال خوابگردی بروز می کند، فقط محدود به راه رفتن نیست.

بیمار ممکن است بنشیند و به نظر بیاید که بیدار است در حالی که در خواب به سر می برد، گاه بلند شده و راه می رود یا حتی ترکیبی از فعالیت های پیچیده را انجام می دهد مثل لباس پوشیدن، دست شویی رفتن، بلند کردن اشیاء و جابه جا کردن آنها در اتاق. جالب است بدانید که گاه فرد در عین خواب رانندگی می کند. این دوره ها ممکن است بسیار کوتاه (در حد چند ثانیه یا چند دقیقه) یا طولانی باشد، به طور مثال، نیم ساعت و حتی بیشتر. این رفتار به ندرت به بیداری منجر می شود که همراه با چند دقیقه اغتشاش شعور است، ولی اغلب شخص به رختخواب برمی گردد و صبح روز بعد چیزی از خوابگردی به یاد ندارد. برخلاف تصور عمومی مبنی بر اینکه بیدار کردن فرد در چنین حالتی خطرناک است، این کار هیچ خطری را متوجه فرد بیمار نمی کند. البته ممکن است زمانی که او را بیدار می کنید، متوجه گیجی یا ناآگاهی او نسبت به اطراف باشید که البته این حالت گذرا و کوتاه مدت است. تصور غلط دیگر این است که فرد مبتلا به اختلال خوابگردی، صدمه ای به خود نمی زند در حالی که ممکن است در حین حرکت فرد تعادل خود را از دست بدهد، زمین بخورد و یا پرت شود که نتیجه ای جزو آسیب های گاه جدی نخواهد داشت. به طور خلاصه در فردی با شرایط و خصوصیات زیر، به وجود اختلال خوابگردی شک می کنیم:

▪ دوره های مکرر برخاستن از بستر در حین خواب و راه رفتن که معمولا دو ثلث اول دوره اصلی خواب روی می دهد.

▪ بیمار ضمن خوابگردی، چهر ه ای فاقد احساس و چشم هایی خیره دارد و نسبت به اقدام دیگران برای ارتباط با او واکنشی نشان نمی دهد و به دشواری می توان او را بیدار کرد.

▪ شخص پس از بیدار شدن (چه بعد از دوره خوابگردی و چه روز بعد) نسبت به دوره اختلال، دچار فراموشی است.

▪ ظرف چند دقیقه پس از بیداری از دوره خوابگردی، هیچ اختلالی در فعالیت ذهنی و رفتار شخص دیده نمی شود (هر چند در ابتدا ممکن است دوره کوتاهی از اغتشاش شعور خفیف یا اختلال جهت یابی وجود داشته باشد).

در چنین مواردی اغلب نیاز به تست خاصی نیست و راحت تشخیص داده می شود. اگر خوابگردی به دفعات رخ دهد و یا طول مدت آن زیاد باشد، نیاز به معاینات و تست های اضافه تری است تا احتمال وجود برخی اختلالات با نمای مشابه رد شود (به طور مثال برخی از انواع صرع ممکن است تا حدودی مشابه این وضعیت باشند). با افزایش سن، از شدت حملات این بیماری کاسته می شود و همین طور از تعداد دفعات آن. ابتلا به اختلال خوابگردی در سنین بالاتر اگر برای اولین مرتبه باشد، نیاز به پیگیری های بیشتری دارد و اغلب شدت هر حمله نیز بیشتر است.

  • چه باید کرد؟

در بیشتر کودکان با افزایش سن، بیماری به صورت خودبه خودی درمان و برطرف می شود. آگاهی از این امر باعث ایجاد آرامش خاطر در میان والدین می شود. در مواردی که شدت حملات زیاد است، توصیه هایی به صورت زیر وجود دارد:

▪ از آنجا که محرومیت از خواب می تواند فرد را مستعد بروز حملات کند، به همین دلیل توصیه می شود که زمان خواب شب برای کودکان مبتلا همیشه ثابت باشد و حتما از کمبود خواب در آنها جلوگیری به عمل آید.

▪ حتما به روان پزشک مراجعه کنید تا در صورت صلاحدید از روش های دارویی و غیردارویی برای کاهش شدت و مدت حملات استفاده شود. از جمله معروف ترین و موثرترین دسته های دارویی که در درمان اختلال خوابگردی به کار می رود، بنزودیازپین ها هستند. بنزودیازپین ها را حتما با توصیه پزشک مصرف کنید چرا که داروهای موجود در این گروه بسیار متنوع اند و از نظر قدرت و طول مدت اثر تفاوت های زیادی دارند. بنابراین مصرف خودسرانه آنها گاه می تواند به بروز فاجعه ای منجر شود. این در حالی است که مصرف بجا و به موقع اثراتی معجزه آسا در درمان دارد.

▪ استرس و اضطراب نیز در ایجاد حملات خوابگردی اثری اثبات شده دارند. حذف این گونه عوامل در ایجاد بهبود موثر است.

▪ برخی از روش های غیردارویی مثل هیپنوتیزم یا آرام سازی نیز اثرات مفیدی در درمان دارند.

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...